Trong tiếng Việt rất nhiều chữ cái có cách phát âm giống nhau gây ra sự nhầm lẫn khi nói và viết; một trong số đó có chữ “s” và “x”. Trong bài viết này hãy cùng với chúng tôi tìm hiểu xem sai sót hay sai xót, từ nào mới đúng chính tả nhé!
Sai sót hay sai xót là đúng chính tả?
Sai sót là gì?
Sai sót là một từ rất quen thuộc trong các phiên bản của từ điển tiếng Việt. Từ này được giải thích và phân tích nghĩa như sau:
- “Sai”: chỉ những hành động, lời nói thiếu chuẩn mực; có khuyết điểm trong công việc hoặc trong cuộc sống hàng ngày.
- “Sót”: chỉ những điều thiếu sót hoặc bị bỏ quên.
Như vậy, sai sót là những hành động không đúng với yêu cầu cũng như quy định đã được đặt ra. Từ đó, gây nên những lỗi lầm cho cá nhân hoặc tập thể, cộng đồng. Vì vậy, buộc chúng ta cần phải nhận thực cũng như sửa chữa lại những sai sót này.
Như vậy thì từ “sai sót” đã có ý nghĩa rất rõ ràng. Nó thể hiện những sự sai lầm, thiếu sót khi tiến hành một hoạt động nào đó. Do đó, từ này hoàn toàn đúng chính tả và có thể được sử dụng trong cả văn nói và văn viết.
Ví dụ:
- Anh ấy còn nhiều sai sót trong công việc.
- Sai sót trong kiểm toán gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp.
- Hợp đồng còn nhiều sai sót nên cần phải xem xét lại.
“Sai xót” nghĩa là gì?
Trong tất cả các từ điển được dùng ở nước ta thì chưa có từ điển nào ghi nhận cụm từ “sai xót” này cả. Để dễ hiểu hơn thì chúng ta có thể giải nghĩa như sau:
- “Sai”: những hành động hoặc lời nói thiếu chuẩn mực; có khuyết điểm trong công việc hoặc trong cuộc sống.
- “Xót”: là từ được cắt nghĩa từ các cụm từ như “đau xót, thương xót, xót xa…”. Nó có nghĩa là sự tiếc nuối, đau buồn vì một việc không may nào đó đã xảy ra.
Khi ghép nghĩa 2 từ đơn ở trên thì chúng ta được một cụm từ hoàn toàn không có ý nghĩa. Vì vậy mà từ “sai xót” là từ sai hoàn toàn.
Sai xót hay sai sót là đúng?
Như vậy thì từ dùng đúng chính là từ “sai sót” và từ sai chính tả là “sai xót’. Một trong những nguyên nhân cơ bản gây ra sự nhầm lẫn giữa hai từ này là do việc phát âm chưa chuẩn giữa chữ “s” và “x”.
Hai chữ này có cách phát âm khác nhau giữa các vùng miền. Thường thì những người sinh sống ở miền Bắc có khẩu âm nhẹ; không để ý nhấn mạnh âm “s” mà chỉ đọc nhẹ và nghe gần giống với “x”. Do đó mới gây ra hiểu lầm giữa hai từ “sai sót” và “sai xót’.
Có thể trong văn nói thì hai từ “sai sót” và “sai xót” này nghe có vẻ giống nhau và lúc giao tiếp thì mọi người vẫn hiểu được. Tuy nhiên trong văn viết thì cần phải có sự chính xác, chỉn chu và chuyên nghiệp. Vì vậy phải lưu ý viết đúng chính tả; tránh những rủi ro trong công việc và học tập.
Xem thêm: Kỉ niệm hay kỷ niệm là đúng? Hướng dẫn cách dùng chuẩn nhất
Cách phân biệt “S” và “X”
Phân biệt “ s” và “x”
- Âm “s” không đi cùng với các vần “oa, oă, oe, uê” mà chỉ có âm “x” là đi cùng các vần này.
Ví dụ: xoa tay, tóc xoăn, xoay xở, xoắn lại, cây xoan… Tuy nhiên, cũng có trường hợp ngoại lệ như từ “soát” trong các từ rà soát, kiểm soát…
- Âm “x” thì láy âm với các âm đầu khác; còn “s” thì lại không có khả năng này.
Ví dụ: lòa xòa, bờm xờm, lao xao, liêu xiêu…
- Ngoài ra, tên của các thức ăn và đồ dùng có liên quan đến việc nấu nướng, ăn uống thì cũng thường viết với âm “x”.
Ví dụ: xôi, xúc xích, xá xíu, lạp xưởng…
- Hầu hết các danh từ còn lại được viết với “s”. Ví dụ: suối, sét, sấm, ông sư, cây sen, cây sim, sông… Tuy nhiên thì vẫn có một số trường hợp ngoại lệ cần phải chú ý như: màu xuân, chiếc xe, cái xẻng…
Xem thêm: Sát sao là gì? Sát sao hay xát xao là viết đúng chính tả
Cách khắc phục lỗi chính tả giữa “s” và “x”
Được coi là một trong số những lỗi thường gặp nhất trong viết chính tả, 2 vần “ s” và “x” đã khiến cho không ít người phải đau đầu khi nói và viết. Dưới đây là một số cách khắc phục lỗi này mà bạn có thể tham khảo:
- Thường xuyên đọc sách
Đọc sách cũng là một thói quen cực kỳ tốt và đem lại rất nhiều lợi ích cho bạn. Đọc sách càng nhiều thì bạn sẽ làm quen được thêm nhiều từ vựng mới lạ. Từ đó bạn sẽ không còn gặp tình trạng dùng từ nhầm hoặc viết sai chính tả nữa.
- Sửa thói quen phát âm
Để khắc phục lỗi sai này thì bạn nên thường xuyên tự rèn luyện phát âm trong giao tiếp hàng ngày của mình. Khi phát hiện thấy bản thân hoặc mọi người xung quanh có từ đọc sai thì phải ngay lập tức sửa lại cho đúng.
Ngoài ra, bạn cũng có thể note lại trong sổ tay, điện thoại… để dễ ghi nhớ hơn. Lâu dần bạn sẽ có thói quen và không còn sử dụng từ sai chính tả nữa.
Như vậy bạn đã biết được nên sử dụng từ sai sót hay sai xót rồi đúng không nào? Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm được những kiến thức bổ ích; hạn chế những lỗi sai không đáng có. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào khác, hãy để lại bình luận bên dưới bài viết này nhé!
