Với những người thường xuyên lập kế hoạch chi tiết chắc hẳn đã từng nghe nói tới swot là gì? Có thể thấy đây là một trong những công cụ hữu hiệu vô cùng hữu ích trong việc thiết lập mục tiêu, xây dựng kế hoạch. Để tìm hiểu kỹ hơn về mô hình SWOT, cũng như cách để lập kế hoạch swot hiệu quả, bạn đọc hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay ở bài viết sau đây!
Phân tích swot là gì?
Chiến lược swot là một mô hình phân tích tình hình kinh doanh đặc biệt nổi tiếng. Mô hình có sự góp mặt của 4 yếu tố đại diện được viết tắt là:
- S – Strength (Điểm mạnh)
- W – Weaknesses (Điểm yếu)
- O – Opportunities (Cơ hội)
- T – Threats (Thách thức).
Hiện nay, SWOT được ứng dụng nhiều nhất trong lĩnh vực kinh doanh giúp chúng ta thực hiện phân tích tình hình cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Đồng thời sử dụng cho mỗi cá nhân để phân tích bản thân, qua đó lập kế hoạch cho tương lai. Đây gọi là swot bản thân.
Nguồn gốc hình thành của swot
Mô hình SWOT được phát triển bởi Albert Humphrey vào năm 1960 – 1970, là kết quả của một dự án nghiên cứu được thực hiện bởi đại học Stanford của Mỹ thực hiện.
Mô hình này ban đầu có tên gọi là SOFT:
- Satisfactory – Thỏa mãn
- Opportunity – Cơ hội
- Fault – Lỗi/điều xấu trong hiện tại
- Threat – Nguy cơ/điều xấu trong tương lai.
Đến năm 1964, khi mô hình này được giới thiệu tới Urick và Orr tại Zurich – Thuỵ Sĩ, Albert cùng cộng sự đã đổi F thành W (Weakness) và SWOT ra đời. Đầu năm 2004 thì SWOT được hoàn thiện, ứng dụng nhiều trong các doanh nghiệp hiện nay.
Mô hình này giúp các nhà quản lý thống nhất các mục tiêu của tổ chức mà không bị phụ thuộc vào tư vấn, cùng như những nguồn lực tốn kém khác.
Lợi ích trong việc sử dụng ma trận SWOT
Mô hình phân tích SWOT giúp nhà quản lý nắm bắt được tình hình hiện tại về nguồn lực, cũng như các lợi thế trong kinh doanh và những điểm mà doanh nghiệp cần cải thiện.
Đặc biệt, với mô hình này bạn có thể đánh giá dược các nguy cơ từ bên ngoài có thể ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Đồng thời chỉ ra được cơ hội có thể nắm bắt ở hiện tại hoặc tương lai.
Việc có được cái nhìn tổng quan này sẽ giúp cho các nhà quản lý có cơ sở nhằm lên kế hoạch hiệu quả, tránh được những rủi ro trong tương lai.
Nghiên cứu những ma trận swot mẫu bạn sẽ thấy được những lợi ích tuyệt vời từ Swot mang lại.
Ưu nhược điểm của mô hình SWOT
Mặt ưu điểm
- Không mất chi phí sử dụng, thay vào đó bạn chỉ cần sử dụng chất xám mà thôi. Một mình có thể tự mình tìm hiểu, thu thập thông tin bởi các nguồn khác nhau từ người quen, Internet và báo cáo của công ty để thực hiện phân tích.
- Kết quả quan trọng giúp ích cho tất cả các đối tượng muốn nắm bắt một cách tổng quát về điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của bản thân, doanh nghiệp. Từ đó đề ra kế hoạch chiến lược trong tương lai.
- Đột phá ý tưởng mới sau khi nhìn tổng quan về các yếu tố.
Nhược điểm
- Kết quả phân tích chưa chuyên sâu, chưa thể hiện đầy đủ các khía cạnh. Từ đó dẫn tới nhiều đề xuất phương pháp đôi khi không hiệu quả.
- Phân tích chủ quan mà thiếu xem xét đến các yếu tố khách quan hay nhiều vấn đề thực tế khác. Khiến người lập mô hình không chắc chắn với những yếu tố mình đưa ra.
- Không đưa ra được hành động cụ thể
- Cần thực hiện nghiên cứu bổ sung khác để hiểu sâu sắc và lập kế hoạch hiệu quả.
Mở rộng mô hình SWOT thành ma trận
Ma trận swot của một doanh nghiệp, cá nhân giúp kết hợp các yếu tố lại với nhau, từ đó giúp đưa ra các chiến lược cụ thể. Những chiếc lược đó được bao gồm: chiến lược SO, WO, ST và WT.
- Chiến lược S-O: Giúp tận dụng các cơ hội có từ bên ngoài nhằm giúp phát huy các nguồn lực, điểm mạnh của tổ chức, doanh nghiệp. Chiến lược này không tốn quá nhiều công sức nhưng lại mang tới hiệu quả cao. Hầu hết S-O thường là những chiến lược ngắn hạn.
- Chiến lược W-O: Giúp nắm bắt cơ hội hiện tại, cải thiện những điểm yếu. Với chiến lược này có thể bạn sẽ đánh mất cơ hội vì phải giải quyết khó khăn. Nhưng hãy cố gắng hết sức thì sẽ thành công, giúp bạn tạo ra được những bước tiến mới cho doanh nghiệp. Chiến lược wo trong swot là chiến lược trung hạn.
- Chiến lược S-T: Là dùng điểm mạnh để đối phó với nguy cơ bên ngoài. Nhờ đó giúp bạn loại bỏ được các rủi ro, khống chế tình hình không thuận lợi. Đây là chiến lược ngắn hạn.
- Chiến lược W-T: Là chiến lược giúp khắc phục điểm yếu, đề phòng rủi ro. Đây là chiến lược phòng thủ.
Cách giúp thực hiện xây dựng ma trận SWOT hiệu quả?
Thiết lập ma trận SWOT
Để xây dựng ma trận SWOT điều đầu tiên bạn cần thiết lập mô hình ở dạng bảng với đầy đủ các yếu tố: S, W, O, T và SO, WO, ST, WT, sắp xếp các yếu tố này ở vị trí hợp lý.
Điều này giúp cho bạn có cái nhìn trực quan, giúp kết hợp các yếu tố sao cho hợp lý. Tiếp đến bạn cần tìm hiểu kỹ những yếu tố bên trong và bên ngoài để điền vào 4 ô S, W, O,T.
Phát triển thế mạnh
Để phát triển điểm mạnh ở Strength, bạn cần kết hợp với các thành phần của yếu tố Opportunities. Để chiến lược phát triển điểm mạnh hợp lý, bạn nên nghiên cứu thật kỹ nhằm lựa chọn được những cơ hội phù hợp với nhau.
Xác định để chuyển hoá được rủi ro
Khi nhận thấy được nguy cơ, bạn nên chuyển hóa chúng thành cơ hội dựa trên nguồn lực và thế mạnh có sẵn. Trên thực tế không phải rủi ro nào cũng giúp bạn chuyển hoá được thành cơ hội. Vì thế nên cần kết hợp chúng sao cho phù hợp.
Nắm bắt, tận dụng tốt cơ hội
Điều này giúp bạn có thể cải thiện được các điểm yếu bên trong, kịp thời để có thể nắm bắt được những cơ hội hiện có. Bạn cần nhìn nhận điểm yếu nào có thể giúp các doanh nghiệp nắm bắt được cơ hội khi khắc phục tốt. Đây là một trong những bước đặc biệt quan trọng.
Ví dụ: Nhu cầu đặt hàng online của khách hàng ngày càng tăng, nhưng bạn chưa có dịch vụ giao hàng. Bạn có thể xây dựng dịch vụ này nhằm phục vụ khách hàng tốt hơn.
Loại bỏ các mối đe dọa
Bạn cần nhìn nhận thật rõ các vấn đề, từ đó có những cải thiện tốt nhất nhằm để giảm thiểu các rủi ro có thể xảy ra trong tương lai.
Ví dụ Các quán hàng ăn có tỷ lệ cạnh tranh ngày một tăng, trong khi quan của bạn không có đặc điểm gì nổi bật. Vì thế cần tập trung xây dựng thương hiệu cho quán cafe nhằm tăng hơn lợi thế về mặt cạnh tranh.
Chia sẻ cách để thực hiện bảng SWOT cá nhân
Hiểu chi tiết về bảng phân tích SWOT cá nhân
Bảng phân tích SWOT cá nhân giúp thực hiện liệt kê các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức theo mô hình. Phân tích bản thân theo mô hình SWOT giúp bạn hiểu hơn về chính mình. Từ đó giúp khai thác được điểm mạnh và nhận ra được điểm yếu của bản thân.
Việc đánh giá rõ cơ hội, thách thức giúp bạn nắm bắt được thời cơ. Hầu hết mô hình này được mọi người sử dụng để đánh giá mình từ đó xác định được hướng đi tiếp theo cho mình.
Thực hiện bảng phân tích SWOT
Đầu tiên, bạn cần liệt kê hết những đặc điểm của bản thân như: điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức,… Khi liệt kê xong có thể bạn sẽ bị lẫn lộn trong việc sắp xếp các điểm liệt kê trên vào 4 ô của bảng phân tích.
Vì thế, điểm mạnh ở đây là những tính cách và năng lực nổi trội nhất của bạn. Những kỹ năng, thói quen mà bạn cần phải cải thiện hay loại bỏ đưa vào mục điểm yếu.
Cơ hội là là tiềm năng từ môi trường bên ngoài bạn có thể dùng để tạo lợi thế cho bản thân. Thách thức là những thức gây cản trở cho bạn trên con đường đạt mục tiêu. Khi đã phân tích xong bạn nên hỏi ý kiến đánh giá từ bạn bè, người thân để có cái nhìn khách quan hơn.
Xem thêm: API là gì? Lợi ích của API trong thiết kế website?
Một số câu hỏi gợi ý khi lập SWOT cá nhân
Sau khi xác định được các yếu tố, bạn cần đặt ra các câu hỏi cho bản thân với những gợi ý sau đây:
Điểm mạnh (S)
- Kỹ năng mà bạn có mà người khác không có?
- Việc bạn có thể thực hiện tốt hơn so với người khác?
- Thành tích nào của mình bạn cảm thấy tự hào nhất?
- Giá trị nào của mình mà bạn cho rằng người khác không thể hiện được?
- Mối quan hệ mà bạn có với những người có tầm ảnh hưởng
- Nguồn lực nào mà bạn đang có sẵn
- Điểm mạnh của bạn được người khác nhìn nhận
- Đặc điểm bào ở tính cách của bạn được mọi người yêu mến.
Điểm yếu (W)
- Kỹ năng nào bạn chưa làm được nhưng mọi người làm được?
- Lý do khiến bạn tự ti với mọi người xung quanh?
- Thói quen xấu khiến bạn không hoàn thành dược tốt công việc được giao
- Bạn có hài lòng với những kỹ năng, kiến thức của mình không?
- Bạn thường không muốn làm việc gì nhất do thiếu tự tin
- Mọi người nhận định điểm yếu của bạn là gì
- Tính cách nào khiến cho bạn trì trệ?
- Nghĩ về nguyên nhân khiến bạn thất bại trong 1 việc cụ thể nào đó
Cơ hội (O)
- Trong môi trường hiện tại bạn có thể tạo ra được ưu thế cho mình không?
- Trong các mối quan hệ của bạn có ai có thể đưa ra lời khuyên hữu ích nhất hay không?
- Cơ hội nào giúp bạn thể hiện được bản thân trong công việc, cũng như học tập
- Công nghệ nào có khả năng hỗ trợ được bạn
- Trong ngành nghề mà bạn chọn có sự tăng trưởng về mức lương hay không
- Khoá học nào giúp bạn phát triển bản thân trong tương lai
- Vị trí bạn muốn trong một công ty là gì.
- Nhu cầu nhân lực với ngành bạn chọn lớn hay không?
- Ngành nghề bạn chọn có được học hay công tác tại nước ngoài không?
Thách thức (T)
- Những việc bạn làm có bị thay đổi hay không
- Thay đổi về công nghệ mới có làm đe dọa vị trí của bạn không?
- Điểm yếu nào có thể dẫn tới những mối đe dọa?
- Bạn sẽ phải đối mặt với những trở ngại nào trong công việc?
- Đối thủ cạnh tranh với bạn
- Dịch bệnh, thiên tai,.. có làm ảnh hưởng tới công việc của bạn hay không
- Cạnh tranh trong ngành nghề của bạn như thế nào
- Nhu cầu nhân lực nghề của bạn có bị tụt giảm không
- Ngành nghề của bạn chọn có mức thu nhập như thế nào?
Với những phân tích trên đây của chúng tôi đã giúp cho bạn đọc có thể trả lời được cho câu hỏi swot là gì, cũng như cách để thực hiện xây dựng và phát triển hệ thống swot sao cho hiệu quả nhất. Hy vọng qua những thông tin mà chúng tôi mang tới hôm nay sẽ giúp các cá nhân, tổ chức có những định hướng, cũng như chiến lược phát triển tốt nhất cho tương lai.
