Xương đóng vai trò quan trọng, giúp nâng đỡ toàn bộ cơ thể người, giúp bảo vệ toàn bộ cơ thể, cũng những bộ phận và các cơ quan khác. Hệ thống xương vô cùng cứng rắn và chắc chắn. Cụ thể về đặc điểm cấu tạo, cũng như thành phần hóa học của xương người sẽ được thapgianhietliangchi.com chia sẻ ngay sau đây!
Cấu tạo và tính chất của xương
Cấu tạo của xương người thường được chia làm 2 loại chính là xương dài xương ngắn và xương dẹt. Mỗi loại sở hữu những đặc điểm cấu tạo riêng biệt, nhưng chúng đều sở hữu đặc điểm cấu trúc chung giống nhau với: lớp màng xương (màng trong và màng ngoài), phần xương cứng, xương xốp, tủy xương:
- Lớp màng xương: Bao gồm có 2 lớp được bao bọc bên ngoài xương và bao bọc bởi tủy xương ở bên trong. Lớp ngoài được cấu tạo bởi các sợi mô được liên kết với nhau vô cùng chắc chắn, nhờ đó giúp tạo thành lớp mỏng được bao bọc ở bên ngoài dính chặt vào xương. Lớp trong có nhiều tế bào sinh xương để xương phát triển to và dài ra, có các mạch máu nuôi dưỡng ở các tế bào này.
- Phần xương cứng: Phần xương này cứng cáp nhất và có màu vàng nhạt.
- Phần xương xốp: cấu trúc với nhiều bè xương được bắt chéo với nhau, tạo nên các phần xương với những hốc nhỏ.
- Tủy xương: nằm ở vị trí trong cùng của xương, bao gồm tế bào tạo máu (tủy đỏ) và tế bào nền (tủy vàng). Tế bào tạo máu sẽ giúp sản xuất hồng cầu, tiểu cầu và bạch cầu. Tế bào nền giúp phân biệt hóa thành nhiều mô khác nhau.
Câu trúc riêng biệt của từng loại xương:
- Xương dài: loại xương này chiến nhiều nhất, có hình ống như xương ống tay, xương đùi,.. phần đầu lớp xương cứng rất mỏng được bao bọc bên ngoài xương xốp, bè xương được xếp theo các hướng khác nhau, tạo nên các hốc nhỏ. Thân xương, lớp xương chắc, đặc ở ngoài tạo thành ống xương dày ở giữa, mỏng dần ở 2 đầu. Còn xương xốp ở trong thì mỏng ở giữa, dày dần ở 2 đầu, phần trong cùng là ống tủy dài có chứa tủy vàng.
- Xương ngắn: bao gồm các xương như đốt sống, xương cổ tay, cổ chân,.. sở hữu cấu trúc tương tự như phần đầu, các xương dài bên ngoài là một lớp xương cứng mỏng, bên trong là xương xốp.
- Xương dẹt: là những xương có hình bản dẹt, mỏng như xương bả vai, xương chậu, xương sọ,.. cấu tạo với 2 bản xương đặc, ở giữa là một lớp xương xốp.
Xem thêm: Máu là gì? Huyết tương là gì? Chức năng, thành phần cấu tạo của máu
Thành phần hóa học và tính chất của xương
Xương sở hữu thành phần hóa học với 2 phần chính là chất hữu cơ và chất vô cơ (chất khoáng) được liên kết chặt chẽ với nhau, giúp xương có đặc tính đàn hồi và rắn chắc. Nhờ vào đó mà cương có khả năng để chống lại các lực cơ học khi tác động vào cơ thể.
- Chất hữu cơ: Chất này chiếm tới 30% trọng lượng khô của xương, bao gồm có protein, lipid, mucopolysaccarid. Chiếm tỷ lệ cao nhất là collagen, cùng với các phức hợp protein (các glucosaminoglycan gồm chondroitin sulfat và acid hyaluronic kết hợp với protein).
- Chất vô cơ: Chất này chiếm tới 70% trọng lượng khô của xương, bao gồm các muối Canxi, Magie, Mangan, Silic, Kẽm, Đồng,.. trong đó chủ yếu là CaCO3, Ca3(PO4)2.
Tỷ lệ của các thành phần hoá học trong xương ở mỗi người là không hoàn toàn giống nhau. Tỷ lệ này sẽ được phụ thuộc vào điều kiện dinh dưỡng, tuổi tác, bệnh lý. Cơ thể càng non, chất hữu cơ trong xương sẽ càng nhiều, nhó đó mà xương trẻ em mềm dẻo hơn. Càng lớn tuổi thì tỷ lệ vô cơ càng tăng dần, khiến cho xương trở nên giòn, dễ gãy.
Ý nghĩa thành phần hóa học của xương
Đối với chức năng của xương, thành phần hoá học đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Xương được cấu tạo bằng chất hữu cơ và chất vô cơ, chất hữu cơ đảm bảo tính đàn hồi của xương, còn chất vô cơ (canxi và photpho) đảm bảo được độ cứng rắn của xương.
Thành phần hữu cơ và vô cơ được liên kết phụ thuộc lẫn nhau, đảm bảo cho xương có được những đặc tính đàn hồi, rắn chắc. Nhờ vậy mà xương có thể chống lại được các lực cơ học khi tác động vào cơ thể. Xương người lớn chịu có thể chịu được áp lực 15kg/mm2, gấp ~30 lần so với gạch, tương đương với độ cứng của bê tông cốt sắt.
Xem thêm: Mô là gì sinh 8? Trong cơ thể người có mấy loại mô chính
Việc hiểu được về đặc điểm, thành phần hóa học của xương người là điều có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Hy vọng với những thông tin mà thapgiainhietliangchi.com mang tới trên đây sẽ thật sự hữu ích và cần thiết đối với bạn đọc và đừng quên theo dõi chúng tôi để liên tục cập nhật cho mình những thông tin hữu ích nhất!
