Diễn dịch, song hành, quy nạp là phương pháp sử dụng phổ biến trong lĩnh vực khoa học tự nhiên và xã hội. Vậy văn diễn dịch là gì? Quy nạp là gì? Song hành là gì? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ hơn về các phương pháp này trong bài viết sau đây nhé!
Tìm hiểu về diễn dịch là gì?
Diễn dịch là gì?
Diễn dịch là phương pháp tư duy bắt đầu từ cái chung rồi đi đến cái riêng, từ những điều phổ biến cho đến những điểm cá biệt. Điều này có nghĩa là căn cứ vào thuộc tính, đặc trưng nào đó để đưa ra kết luận về một sự việc cá biệt trong đó.
Ví dụ: Dựa vào những kiến thức chung của loài mèo, chúng ta sẽ tìm hiểu về đặc điểm của loài mèo Anh.
Đặc điểm của diễn dịch
- Đó là quá trình vận dụng từ những nguyên lý chung để có thể rút ra được kết luận riêng. Tuy nhiên, để kết luận mang tính chính xác, đảm bảo thì tiền đề phải đúng, rõ ràng, được suy luận logic và phải có quan điểm cụ thể.
- Diễn dịch được dùng để xây dựng lý thuyết mở rộng, có ý nghĩa quan trọng đối với các bộ môn khoa học như toán học, vật lý,…
Văn diễn dịch là gì?
Văn diễn dịch là văn được viết, được trình bày theo phương pháp diễn dịch. với câu chủ đề mang ý nghĩa khái quát đứng đầu đoạn. Những câu văn còn lại sẽ triển khai các ý cụ thể từ câu chủ đề để bổ sung và làm rõ câu chủ đề.
Các câu khi triển khai ý sẽ được người viết sử dụng các thao tác như: chứng minh, bình luận, phân tích, giải thích, đánh giá và bảy tỏ cảm nhận của người viết.
Cách viết đoạn văn diễn dịch là gì?
Viết một đoạn văn diễn dịch khá đơn giản, đầu tiên bạn cần xác định cấu trúc của đoạn văn diễn dịch.
Cấu trúc đó gồm có: Câu chủ đề (ý chính, ý khái quát) nằm ngay vị trí đầu đoạn. Tiếp theo trong đoạn văn sẽ là câu triển khai 1, câu triển khai 2,… đến n. Tùy theo người viết mà số câu triển khai ý chính sẽ khác nhau và không giới hạn về số câu.
Như vậy, khi đã xác định được chủ đề rồi thì việc viết tiếp những ý sau sẽ không hề khó. Khi đó, bạn chỉ cần xác định những ý nào sẽ dùng để giải thích bổ sung, ý nào làm rõ nghĩa cho câu chủ đề và xét nó ở nhiều khía cạnh khác nhau.
Tuy nhiên, lưu ý khi chia tách đoạn phải hợp lý để người đọc có thể dễ dàng quan sát nhất, tránh tình trạng dài dòng, lan man hoặc khiến cho người đọc cảm thấy bị “ngộp thở” bởi quá nhiều chữ.
Xem thêm: Biện pháp tu từ đảo ngữ là gì trong Tiến Việt? Tác dụng, ví dụ
Tìm hiểu về quy nạp là gì?
Quy nạp là gì?
Quy nạp là phương pháp tư duy bắt đầu đi từ tri thức riêng đến tri thức chung, từ tri thức ít đến tri thức chung nhất.
Ví dụ: Nghiên cứu đặc điểm của từng loại gấu trúc để rút ra đặc tính chung của loài này.
Đặc điểm của phép quy nạp là gì?
- Quy nạp đó là quá trình rút ra khi quan sát hàng loạt những sự việc nhỏ lẻ để rút ra nguyên lý chung. Điều kiện của phép quy nạp đó là sự lặp lại của một sự vật/ hiện tượng nào đó.
- Phương pháp quy nạp đóng vai trò quan trọng để khám phá ra các giả thuyết, các quy luật…nên thường được sử dụng trong khoa học và thực tiễn cuộc sống.
Phân loại quy nạp
Quy nạp được phân làm 2 loại:
- Quy nạp hoàn toàn: Sử dụng các tiền đề chứa toàn bộ các đặc điểm của sự vật được nói đến. Qua đó, có thể rút ra kết luận chung nhất về đối tượng đó.
- Quy nạp không hoàn toàn: Thông qua quá trình quan sát để khám phá ra một thuộc tính nào đó của vật. Nếu thuộc tính đó lặp đi lặp lại nhiều lần, không thay đổi sẽ đưa ra kết luận về đối tượng nghiên cứu. Phương pháp quy nạp này mang tính chất ngẫu nhiên, có thể đúng cũng có thể sai. Vì vậy, cần phải vận dụng nhiều phương pháp nghiên cứu để đưa ra kết luận chính xác nhất.
Xem thêm: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội là gì? Tác dụng, ví dụ
Đoạn văn quy nạp là gì?
Đoạn văn quy nạp chính là đoạn văn được trình bày từ các ý nhỏ đến ý lớn, từ những chi tiết, cụ thể đến các ý khái quát. Khác với câu chủ đề của đoạn văn diễn dịch, trong đoạn văn quy nạp, câu chủ đề sẽ nằm ở cuối đoạn. Nó sẽ đảm nhiệm việc khái quát lại các ý đã trình bày trước đó, khép lại nội dung của đoạn văn đó.
Cách viết một đoạn văn quy nạp như thế nào?
Khi viết một đoạn văn quy nạp bạn cần đọc kỹ chủ đề, nắm rõ nội dung cốt lõi. Để từ đó triển khai nội dung đoạn thành các ý nhỏ và sắp xếp lần lượt trong đoạn văn. Bạn có thể đặt ra các câu hỏi tại sao và phân tích, giải thích, chứng minh hay nêu lên quan điểm của người viết. Các dẫn chứng cần phải phù hợp, tiêu biểu, chính xác và ngắn gọn.
Kết đoạn văn quy nạp người ta thường đưa ra câu chủ đề mang ý nghĩa, nội dung tổng kết, tóm lược ý của các câu văn trên.
Mối quan hệ giữa diễn dịch và quy nạp là gì?
Trong quá trình tìm hiểu văn diễn dịch là gì, văn quy nạp là gì, chúng ta có thể thấy 2 phương pháp này có mối quan hệ mật thiết với nhau. Quy nạp và diễn dịch là 2 phương pháp được sử dụng để nắm bắt hiện tượng, sự vật theo 2 chiều hướng trái ngược nhau.
Tuy nhiên, 2 phương pháp này cũng bổ sung cho nhau một cách hoàn chỉnh. Do vậy, không thể “tôn thờ” phương pháp này hay “gạt bỏ” phương pháp kia được. Cả hai đều có vai trò quan trọng ngang nhau khi sử dụng để nghiên cứu đối tượng nào đó.
Đối với phương pháp quy nạp sẽ có vai trò quan trọng trong lĩnh vực nghiên cứu tài liệu kinh nghiệm, đi sâu hơn vào tư duy lý luận. Ngược lại, diễn dịch lại có vai trò đặc biệt quan trọng khi cần xây dựng hệ thống lý luận hay đưa ra kết cấu logic bên trong của sự vật.
Tìm hiểu về song hành là gì Ngữ Văn?
Trong chương trình Ngữ văn lớp 8 chúng ta đã được học về song hành là gì. Đó là đoạn văn không có câu chủ đề, các câu trong đoạn sẽ được triển khai song song, không có nội dung nào bao trùm lên nội dung nào. Mỗi câu trong đoạn văn đó sẽ nêu bật một khía cạnh, một chủ đề nào đó nhằm góp phần giúp cho đoạn văn được mạch lạc và rõ ràng hơn.
Trên đây là những chia sẻ về văn diễn dịch là gì, quy nạp là gì và song hành là gì. Mong rằng những thông tin trong bài viết này sẽ mang đến cho bạn nhiều kiến thức giá trị.
