Ngành ruột khoang là gì? Đặc điểm, vai trò của ngành ruột khoang

Ruột khoang là ngành chủ yếu được sống ở biển, cho nên có số lượng cá thể vô cùng phong phú và đa dạng. Chính sự đa dạng với số lượng loài lớn như vậy nên đây là một trong những ngành đóng vai trò quan trọng trong đa dạng sinh học. Cùng tìm hiểu chi tiết ngành ruột khoang, vai trò của ngành ruột khoang ở bài viết sau đây của chúng tôi.

Ngành ruột khoang là gì?

Động vật ruột khoang hay còn gọi là động vật xoang tràng hoặc ngành Ruột khoang (Coelenterata), đây là thuật ngữ đã lỗi thời nhưng vẫn được dùng phổ biến; nhằm chỉ nhóm cân ngành gồm hai ngành động vật theo quan điểm của phát sinh loài, là Ctenophora và Cnidaria.

Tên gọi của đơn vị phân loài này có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp “koilos” (“rỗng”) nhằm chỉ đặc trưng của khoang cơ thể rỗng (chưa phân hóa) phổ biến ở hai ngành này. 

Giới thiệu về ngành ruột khoang
Giới thiệu về ngành ruột khoang

Theo đó, ngành này sở hữu các cơ quan, tổ chức mô rất đơn giản với 2 lớp tế bào, bên ngoài và bên trong, giữa 2 lớp gọi là tầng keo. Ruột khoang là ngành sinh sống hầu hết ở biển, đa dạng về loài và phong phú về số lượng cá thể. Hiện ruột khoang có khoảng 10 nghìn loài, sống hầu hết ở biển, trừ thuỷ tức đơn độc. Sự đa dạng về ngành thể hiện ở số loài nhiều, cấu tạo, cùng với lối sống phong phú với kích thước và hình dạng khác nhau. 

Ngành ruột khoang gồm những con gì? Ngành ruột khoang có số lượng loài rất lớn, trong đó đại diện của ngành ruột khoang mà chúng ta thường gặp phải kể đến như: sứa, hải quỳ, san hô. Trong đó, san hô có số lượng cá thể và số lượng loài lớn hơn cả (khoảng 6 nghìn loài).

Đặc điểm của ngành ruột khoang

Mặc dù hình dạng, kích thước và lối sống của ngành ruột khoang khác nhau, nhưng chúng đều có đặc điểm về cấu tạo tương tự nhau. Sau đây chúng tôi sẽ nêu đặc điểm chung của ngành ruột khoang để bạn đọc có thể hiểu rõ hơn về vấn đề này: 

  • Cơ thể chung của ngành ruột khoang là đối xứng tỏa tròn.
  • Đây đều là những sinh vật dị dưỡng
  • Thành cơ thể bao gồm 2 lớp tế bào, ở giữa là tầng keo.
  • Ruột có dạng túi.
  • Chúng tấn công và tự vệ bằng tế bào gai.

Xem thêm: Động vật giáp xác là gì? Đặc điểm của các loài giáp xác

Vai trò, tác hại của ngành ruột khoang là gì?

Lợi ích trong tự nhiên

  • Ngành ruột khoang mang ý nghĩa sinh thái đối với biển và đại dương, giúp cung cấp thức ăn, cũng như nơi ẩn nấp cho một số loài động vật.
  • Ngành ruột khoang giúp tạo nên cảnh quan thiên nhiên độc đáo, đây cũng là điều kiện để phát triển du lịch như đảo san hô ở vùng nhiệt đới.
Ngành ruột khoang mang ý nghĩa sinh thái dưới biển và đại dương
Ngành ruột khoang mang ý nghĩa sinh thái dưới biển và đại dương

Lợi ích đối với đời sống

  • Ngành ruột khoang còn được xem là nguyên liệu được dùng để làm đồ trang sức, trang trí như: vòng tay, vòng cổ,.. bằng san hô.
  • San hô đá được dùng để làm vật liệu xây dựng
  • Các hóa thạch san hô là vật chỉ thị cho tầng địa chất
  • Sứa được dùng để làm thực phẩm cung cấp cho con người. 

Tác hại của ngành ruột khoang

Bên cạnh những lợi ích kể trên thì ngành ruột khoang còn có một số tác hại như: 

  • Một số loài sứa gây ngứa và độc như sứa lửa
  • Đảo san hô ngầm làm cản trở giao thông đường biển

Một số loài đại diện của ngành ruột khoang 

Sứa

Cơ thể sứa có những đặc điểm cấu tạo như sau:

  • Cơ thể được đối xứng tỏa tròn
  • Được phủ ở bên ngoài là lớp ngoài và lớp trong tạo thành khoang vị. Ống vị giữa hai lớp này có tầng trung gian dày, chứa nhiều chất keo trong suốt, nhờ đó mà cơ thể của sứa có thể được nổi trên mặt nước và khoang tiêu hóa thu hẹp lại, được thông với lỗ miệng quay về ở phía dưới.
  • Thân của chúng có hình bán cấu, trong suốt.
Sứa trong suốt, có hình bán cầu
Sứa trong suốt, có hình bán cầu
  • Phía lưng có hình dù, cùng với đó phần bên trên có nhiều tua dù. Phía miệng có miệng và các tua miệng. Ở bên trên các xúc tua có nọc độc làm tê liệt con mồi và kẻ thù.

Nước được xem là thành phần chủ yếu của sứa, ngoài ra sứa cũng có những đặc điểm chung và vai trò của ngành ruột khoang. Có một số loại sứa có thể ăn được như sứa sen, sứa rô,..

Cách di chuyển của sứa: Sứa di chuyển bằng cách co bóp dù để đẩy nước ra qua lỗ miệng. Khi đầy nước, dù cụp lại làm cho nước biển thoát mạnh ra phía sau, tạo phản lực đẩy sứa tiến nhanh về phía trước.

Hải quỳ

Hải quỳ gồm nhiều loài khác nhau, sở hữu những đặc điểm chung của ngành ruột khoang. Hầu hết các loài hải quỳ có cơ thể hình trụ, nhiều màu sắc, được cấu tạo cơ bản như sau:

  • Cơ thể đối xứng tỏa tròn, có hình trụ, kích thước khoảng từ 2 – 5 cm. Hải quỳ có thân và đế bám, ở trên thân của hải quỳ có tế bào gai để tự vệ, giúp săn bắt mồi.
  • Lỗ miệng của hải quỳ có nhiều tua miệng xếp đối xứng nhau với màu sắc rực rỡ giống như những cánh hoa.
Hải quỳ với các tua miệng rực rỡ nhiều màu sắc
Hải quỳ với các tua miệng rực rỡ nhiều màu sắc
  • Hải quỳ thường sống bám vào bờ đá hay những sinh vật khác. Thức ăn của chúng thường là những động vật nhỏ. 
  • Ngoài ra, hải quỳ còn dựa vào tôm để di chuyển, giúp tìm kiếm nhiều thức ăn hơn. Còn đối với tôm, hải quỳ giúp chúng xua đuổi kẻ thù, nhờ đó mà loài tôm nhút nhát có thể tồn tại được dưới đại dương rộng lớn. Đây là kiểu cộng sinh mà cả 2 bên đều có lợi.

San hô

San hô sở hữu nhiều hình dạng phong phú, cùng với đó là màu sắc vô cùng đa dạng. San hô sở hữu đặc điểm chung và vai trò của chúng tương tự như ngành ruột khoang.

Đặc điểm cấu tạo của san hô như sau: San hô được sống thành một tập thể lớn, mỗi cá thể của tập đoàn được cấu tạo như sau: lỗ miệng và tua miệng. 

Giữa các cá thể trong tập đoàn san hô đều sở hữu đặc điểm liên kết với nhau. Cá thể này có thể kiếm thức ăn để nuôi cá thể kia.

Lớp ngoài cùng của cơ thể san hô giúp tiết ra đá vôi dạng đế hoa, giúp làm giá đỡ cho cơ thể sống trùm lên trên để cho nửa trên cử động được. Phần nửa dưới bất động dính lại với nhau giúp tạo nên bộ xương đá vôi.

Sinh sản của ngành ruột khoang san hô là hình thức sinh sản vô tính bằng cách mọc chồi, cơ thể của con không bị tách rời mà được dính lấy cơ thể của mẹ. Các tập đoàn san hô sau nhiều năm liên kết với nhau giúp tạo thành các rạn san hô.

Như vậy chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu chi tiết về ngành ruột khoang cũng như vai trò của ngành ruột khoang đối với tự nhiên và đời sống con người hiện nay. Từ đó giúp bạn hiểu sâu hơn về vai trò, đặc điểm của nhóm ngành này.

About Hoangcuc

Tôi là Hoàng Thị Cúc - Tôi đã có nhiều năm kinh nghiệm review các loại thiết bị vệ sinh công nghiệp và các kiến thức đời sống khác. Hy vọng những thông tin mà tôi chia sẻ sẽ giúp ích cho quý vị và các bạn!

View all posts by Hoangcuc →

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *