Thơ sáu chữ hay còn được gọi là thơ lục ngôn, thường mang âm điệu nhẹ nhàng, vui tươi và dễ thuộc. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thể thơ 6 chữ là gì, thơ 6 chữ thuộc thể thơ gì và vẻ đẹp văn hóa của người Việt Nam ta qua các vần thơ sáu chữ đầy tính thơ ca này nhé.
Thể thơ 6 chữ là gì?
Thơ sáu chữ là một thể thơ vô cùng thú vị, được viết nhờ vào việc sử dụng cách gieo vần ôm hoặc là gieo vần chéo. Thơ sáu chữ thường mang âm điệu thanh nhã và dễ nhớ. Bên cạnh đó nó cũng không bị giới hạn về mặt nội dung, thể thơ này có thể sử dụng để tác giả mô tả nỗi nhớ nhung, tâm tư hoặc đơn giản là dùng để miêu tả cảnh sắc thiên nhiên.
Thơ 6 chữ 4 dòng là gì? Đây là thể thơ gồm có 4 câu, mỗi câu bao gồm 6 chữ và còn được gọi là lục ngôn tứ tuyệt.
Cách làm thơ 6 chữ
Nguyên tắc về thanh dấu
Chữ thứ 2 và thứ 6 của tất cả các câu đều phải cùng một loại thanh bằng, trắc và xen kẽ dấu. Chữ cuối của câu 1 là thanh bằng thì chữ cuối của câu thứ 2 là thanh trắc và ngược lại.
Cùng thanh bằng hoặc thanh trắc ở chữ cuối của câu 2 và 3.
Thanh bằng thì chữ cuối của câu 4 là thanh trắc và ngược lại nếu như chữ cuối của câu 3 là thanh bằng.
Ngắt nhịp và âm điệu
Với cách ngắt nhịp thì thể thơ 6 chữ sẽ ngắt nhịp chẵn, hay nói cách khác là sẽ ngắt nhịp ở các chữ thứ 2, 4 trong câu, ngắt nhịp 2/2/2 hoặc 4/2 không dùng nhịp 3/3.
Với âm điệu thì chữ thứ 2 và chữ thứ 6 nên dùng cùng thanh bằng hoặc cùng thanh trắc, có thể xen kẽ dấu với nhau.
Xem thêm: Thể thơ năm chữ là gì? Đặc điểm, cách ngắt nhịp thơ 5 chữ
Luật thể thơ 6 chữ
Về vần ôm vần trắc
- Cùng thanh trắc nhưng sẽ khác dấu nhau ở chữ thứ 2 và 6 của câu 1 và 4.
- Cùng thanh bằng nhưng khác dấu nhau ở chữ thứ 2 và 6 của câu 1, 4.
- Cùng vần trắc nhưng khác dấu nhau ở chữ cuối câu 1 và 3.
- Cùng vần bằng nhưng khác dấu nhau ở chữ cuối câu 2 và 3.
Vần ôm vần bằng cụ
- Cùng thanh bằng nhưng sẽ xen khác dấu ở chữ thứ 2 và 6 của câu 1, 4.
- Cùng thanh trắc nhưng sẽ khác dấu ở chữ thứ 2 và 6 của câu 2, 3.
- Cùng vần bằng nhưng sẽ khác dấu chữ cuối câu 1 và 4.
- Cùng vần trắc nhưng sẽ khác dấu ở chữ cuối câu 2 và 3.
Khi gieo vần thì chữ cuối cùng của câu 1 và chữ cuối câu 4 cần phải vần với nhau và khác dấu.
Ở chữ cuối cùng câu 2 và chữ cuối của câu 3 phải vần với nhau và cũng khác dấu.
Xem thêm: Thể thơ song thất lục bát là gì? Ví dụ về thể thơ song thất lục bát
Cách gieo vần
Vần tréo
Ghi chú:
- B: phải là bằng
- T: phải là trắc
- b: nên là bằng, nhưng không bắt buộc
- t: nên là trắc, nhưng không bắt buộc
- x: bằng hoặc trắc đều được
– Nếu bắt đầu là vần bằng:
x x x T x B
x x x B x T (vần với câu 4)
x x x T x B
x x x B x T (vần với câu 2)
Ví dụ:
Mùa thi đã ghé thật gần
Tiếng ve gọi đàn inh ỏi
Hình như cánh phượng bâng khuâng
Có một điều chi ngại nói
– Nếu bắt đầu là vần trắc:
x x x B x T
x x x T x B (vần với câu 4)
x x x B x T
x x x T x B (vần với câu 2)
Ví dụ:
Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều
– Nếu 2 vần chéo bắt đầu là vần trắc:
x x x B x T (vần với câu 3)
x x x T x B (vần với câu 4)
x x x B x T (vần với cầu 1)
x x x T x B (vần với câu 2)
Ví dụ:
Đã bao lần rồi nắng hỏi
Xa mây từ độ thu nào
Ngập ngừng gió buồn chẳng nói
Bờ tre hiểu ý lao xao
– Nếu 2 vần chéo bắt đầu là vần bằng:
x x x T x B (vần với câu 3)
x x x B x T (vần với câu 4)
x x x T x B (vần với câu 1)
x x x B x T (vần với câu 2)
Ví dụ:
Đường mây lối gió mịt mùng
Chân đi mà lòng nhung nhớ
Biển trời sương khói mênh mông
Cô liêu trong chiều nhơ nhớ
Xem thêm: Thể thơ lục bát là gì? Đặc điểm, cách gieo vần thơ lục bát
Vần ôm
x t x B x T (vần câu 4)
x b x T x B (vần câu 3)
x b x T x B (vần câu 2)
x t x B x T (vần câu 1)
Ví dụ:
Mới thấy mùa xuân chớm ngõ
Sao giờ nắng hạ đã sang
Chiều thu ai nhặt lá vàng
Xin hãy về cùng ngọn gió
Hoặc:
x b x T x B (vần câu 4)
x t x B x T (vần câu 3)
x t x B x T (vần câu2)
x b x T x B (vần câu 1)
Ví dụ:
Tóc ba giờ đã bạc rồi
Trán mẹ vết nhăn đã rõ
Ước vọng đôi điều này nọ
Sao mà vẫn thấy xa xôi
Ba vần
– Nếu bắt đầu là vần bằng :
x x x T x B (vần)
x x x T x B (vần)
x x x B x T
x x x T x B (vần )
Ví dụ:
Kìa xuân mơ ước lại về
Mai đào khoe sắc say mê
Lại một mùa hoa lỗi hẹn
Lòng ta trăn trở bộn bề
– Nếu bắt đầu là vần trắc :
x x x B x T (vần)
x x x B x T (vần)
x x x T x B
x x x B x T (vần)
Ví dụ:
Tình đầu gửi cho anh đó
Chờ hồi âm mà chẳng có
Thôi đành gỡ bỏ tình xưa
Chia tay anh cho đỡ khổ
Xem thêm: Thể thơ bốn chữ là gì? Đặc điểm, cách gieo vần bài thơ 4 chữ
Các bài thơ 6 chữ về quê hương ý nghĩa nhất
Có rất nhiều bài thơ sáu chữ đậm chất Việt do người Việt Nam chúng ta sáng tác, nhằm nhắn gửi những tình cảm chân thành và tình yêu thương dành cho quê hương đất tổ. Cùng chúng tôi thưởng thức những vần thơ 6 chữ đầy ý nghĩa về quê hương đất nước dưới đây để cảm nhận rõ hơn về tình cảm ấy.
Bài thơ Bài học đầu cho con – tác giả Đỗ Trung Quân
Quê hương là gì hả mẹ
Mà cô giáo dạy hãy yêu?
Quê hương là gì hả mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều?
Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay
Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông
Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Là hương hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè
Quê hương là đêm trăng tỏ
Hoa cau rụng trắng ngoài thềm
Tiếng ếch râm ran bờ ruộng
Con nằm nghe giữa mưa đêm
Quê hương là bàn tay mẹ
Dịu dàng hái lá mồng tơi
Bát canh ngọt ngào tỏa khói
Sau chiều tan học mưa rơi
Quê hương là vàng hoa bí
Là hồng tím giậu mồng tơi
Là đỏ đôi bờ dâm bụt
Màu hoa sen trắng tinh khôi
Quê hương mỗi người đều có
Vừa khi mở mắt chào đời
Quê hương là dòng sữa mẹ
Thơm thơm giọt xuống bên nôi
Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người.
Bài thơ Cha ơi – Sưu tầm
Khi bóng hoàng hôn buông phủ
Nhọc nhằn đêm vắng cô liêu
Xác xơ, bên thềm trăng rụng
Nhớ ơi! Ơi nhớ – rất nhiều!
Tháng năm xoay vòng quay quắt
Cha già mỏi gối canh thâu
Thương con – phương trời xa lắc
Tuyết sương pha trộn mái đầu.Cha ơi! Hãy chờ con nhé!
Một ngày con sẽ về thăm
Cho Cha không còn ngóng đợi
Và con quên hết thăng trầm.
Hy vọng với những thông tin trên bạn đọc đã hiểu hơn về thể thơ 6 chữ lục ngôn là gì, cách làm và biết thêm nhiều bài thơ 6 chữ hay. Bạn đọc hãy thường xuyên truy cập trang để có thêm nhiều hiểu biết về các lĩnh vực khác nữa nhé.
