Sinh vật là những sự sống đầu tiên xuất hiện trên Trái Đất, cho nên chúng là một trong những yếu tố đặc biệt của môi trường sống. Nếu bạn đang quan tâm đến chủ đề này thì hãy cùng tìm hiểu khái niệm môi trường sống của sinh vật là gì, cũng như các môi trường sống của sinh vật cụ thể trong bài viết sau đây!
Thế nào là môi trường sống của sinh vật
Ta có định nghĩa về môi trường sống của sinh vật như sau: Đó là những không gian bao quanh sinh vật, ở đó những yếu tố giúp tạo nên môi trường sẽ có những tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển của chúng.
Mỗi loài sinh vật sẽ thích nghi với các điều kiện môi trường sống khác nhau.
Một số ví dụ về môi trường sống của sinh vật sau đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về nội dung này:
– Loài sống ở dưới nước, nhờ có vảy nên chúng có thể bơi được trong nước
– Chim sống ở trên cạn, chúng có cánh vì thế nên di chuyển bằng hình thức bay.
Ngoài ra, cơ thể sinh vật cũng được xem là môi trường sống nếu như chúng là nơi ở, nơi sinh tồn, phát triển và lấy thức ăn của sinh vật khác.
Tìm hiểu cấp độ tổ chức trong môi trường sinh vật
Trong môi trường sinh vật có 4 cấp độ tổ chức mà chúng ta có thể kể đến như: Quần thể, sinh vật, quần xã, hệ sinh thái, cụ thể:
– Sinh vật: Mọi sinh vật được sống ở trong môi trường đều là sinh vật. Ví dụ: Nấm, thực vật, động vật, vi sinh vật.
– Quần thể: Bao gồm các nhóm cá thể cùng 1 loài sống trong những khu vực cụ thể. Ví dụ: Vẹt đuôi dài, khỉ đuôi dài là các quần thể sinh vật được sống trong rừng Amazon.
– Quần xã: Quần xã được tạo thành bởi những quần thể tương tác với nhau, chúng cạnh tranh thức ăn với nhau hoặc loài này là con mồi của loài kia,… Các loài trong cùng 1 cộng đồng sẽ giúp ích cho sự tồn tại của những loài khác. Ví dụ: Khỉ ăn mật hoa, khi ăn phấn sẽ bám trên mặt, quá trình ăn của chúng sẽ hỗ trợ cho việc thụ phấn của hoa.
– Hệ sinh thái: Hệ sinh thái giúp tạo nên 1 cộng đồng các sinh vật trong khu vực và môi trường ở xung quanh.
Có mấy loại môi trường sống của sinh vật
Nếu bạn đang quan tâm có mấy môi trường sống của sinh vật thì nội dung sau đây sẽ giúp bạn giải đáp được những vấn đề này:
Môi trường sống dưới nước
Môi trường sống ở dưới nước là một trong các loại môi trường sống của sinh vật. Theo đó trong môi trường nước sẽ được chia ra nhiều loại nước như: Môi trường nước ngọt, nước lợ, nước mặn,…
Ví dụ:
– Môi trường nước ngọt có các loài cá như: Cá trắm, cá rô phi, cá chép,…
– Môi trường sống nước mặt có các loài cá như: Cá chim, cá ngừ, cá thu,…
– Tôm càng xanh là loài sống trong môi trường nước ngọt, còn tôm thẻ chân trắng chính là loài sống trong môi trường nước lợ.
– Rong biển và san hô là những loài chỉ sống được trong môi trường nước mặn mà không thể sống được ở trong điều kiện của môi trường nước ngọt.
Xem thêm: Đột biến gen là gì? Nguyên nhân, vai trò, các dạng đột biến gen
Môi trường sống trong đất
Trong lòng đất sẽ gồm có các loại như: Sỏi, đá, cát,… Tùy vào từng đặc điểm của loài sẽ có những môi trường với loại đất sao cho phù hợp. Sẽ có những sinh vật thích nghi với điều kiện trong đất ẩm, cũng có các loài sinh vật lại thích nghi với đất có độ ẩm thấp.
Ví dụ:
– Giun là loài sống trong lòng đất
– Tê Tê là động vật có thể bơi trong cát
– Chuột dúi là loài sống bên trong lòng đất.
Môi trường sống ở trên cạn
Môi trường sống ở trên cạn bao gồm có môi trường đồi núi, đồng bằng, khí quyển trong Trái Đất,… Đây là những môi trường hội tụ rất nhiều loài sinh vật, bao gồm cả con người cũng sống ở đây.
Môi trường sinh vật
Các sinh vật sống cũng chính là môi trường sống dành cho các sinh vật sống khác. Theo đó môi trường này cũng rất đa dạng và sở hữu các ưu và nhược điểm riêng.
Ví dụ:
– Bộ lông của chó là nơi ở và sinh sản của bọ, ghẻ
– Chuột là nơi cư trú của ký sinh trùng.
– Giun sán sống trong ruột người, động vật,…
Xem thêm: Vi sinh vật là gì? Đặc điểm, cấu tạo, vai trò của vi sinh vật
Yếu tố ảnh hưởng đến môi trường sống của sinh vật
Những yếu tố ảnh hưởng đến môi trường sống của sinh vật sẽ bao gồm tất cả các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến sự sống và quá trình sinh trưởng, phát triển của sinh vật.
Trong đó các yếu tố sinh thái sẽ bao gồm nhiệt độ, ánh sáng, lượng mưa, độ ẩm, con người,… Những yếu tố này sẽ tác động, chi phối đến nhau, chúng cùng nhau tác động đến cơ thể sinh vật vào cùng thời điểm nhất định, cụ thể như:
– Yếu tố ánh sáng: Đây là một trong những nhân tố đặc biệt quan trọng, chúng có thể chi phối trực tiếp hoặc gián tiếp đến đời sống của sinh vật ở trên Trái Đất. Đồng thời làm ảnh hưởng đến hình thái, hoạt động sinh lý của thực vật. Ánh sáng còn là yếu tố giúp định hướng trong không gian săn mồi, trốn kẻ thù, di cư,…
– Nhiệt độ cũng là yếu tố tác động, ảnh hưởng đến sự phân bố của sinh vật. Ví dụ như vùng nhiệt đới có sự đa dạng sinh vật cao hơn so với vùng hàn đới hay ôn đới. Động vật đa số sẽ sống và sinh trưởng trong nền nhiệt độ từ 0 – 45 độ C.
– Độ ẩm cũng là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng đến sinh vật, độ ẩm có tác dụng điều hòa thân nhiệt, tham gia quá trình bài tiết ở động vật, cũng như quang hợp đối với thực vật.
Sự tác động của yếu tố sinh học được phụ thuộc vào những đặc điểm sau:
- Bản chất nhiệt độ
- Cường độ mạnh hay yếu
- Liều lượng nhiều hay ít
- Sự tác động như thế nào: Liên tục, gián đoạn, dao động,..
- Thời gian tác động là dài hay ngắn.
Cách giúp chúng ta bảo vệ môi trường sống của sinh vật
Môi trường sống của sinh vật hiện đang bị tác động rất nhiều, đây là nguy cơ dẫn đến sự tuyệt chủng của các loài sinh vật trên Trái Đất hiện nay. Để bảo vệ được môi trường sống cho các sinh vật cũng như sự đa dạng sinh học chúng ta cần:
Giữ gìn môi trường và trồng thật nhiều cây xanh
Cây xanh có tác dụng hấp thụ khí CO2, thải ra khí O2, đồng thời cây xanh còn ngăn chặn sự xói mòn, cung cấp môi trường sinh thái đến cho con người và các loài động vật khác.
Vì thế việc trồng nhiều cây xanh là yếu tố rất quan trọng, bạn hãy trồng thật nhiều cây xanh, không chặt phá rừng, sử dụng những đồ thân thiện với môi trường nhằm bảo vệ môi trường sống của chúng ta.
Dùng những chất có nguồn gốc từ thiên nhiên
Nguyên nhân khiến con người bị mắc nhiều loại bệnh tật chính là do sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và hóa chất. Vì thế nên bạn hãy ưu tiên dùng những chất liệu có xuất từ thiên nhiên.
Một môi trường sống trong lành, sạch sẽ không chỉ giúp các sinh vật phát triển mà còn giúp con người đẩy lùi bệnh tật.
Thu gom rác và tiến hành xử lý rác thải kịp thời
Hàng ngày, con người và động xả ra môi trường lượng rác thải cực kỳ lớn. Việc rác bẩn không được thu gom, xử lý kịp thời sẽ dẫn đến môi trường sống bị ô nhiễm.
Rác thải khi rơi xuống cống sẽ làm tắc cống, dòng chảy không thể lưu thông. Vì thế chúng ta cần chú ý bỏ rác ở đúng nơi quy định, luôn thu gom xử lý rác thải, tuyệt đối không được để xảy ra tình trạng tràn ứ rác ra xung quanh môi trường.
Dùng năng lượng tự nhiên
Các năng lượng tự nhiên gồm có năng lượng gió, năng lượng mặt trời, đây đều là những nguồn năng lượng từ tự nhiên vô hạn, có thể sử dụng lâu dài. Vì thế mỗi người hãy tiết kiệm năng lượng, ưu tiên sử dụng năng lượng tự nhiên để giúp bảo vệ môi trường, tránh gây ra nhiều áp lực cho môi trường sống.
Áp dụng nguyên tắc 3R
3R là từ viết tắt của: Reduce – Reuse – Recycle có nghĩa là giảm sử dụng – tái sử dụng – tái chế.
Việc khai thác và sử dụng quá mức đang ngày càng khiến cho tài nguyên cạn kiệt, bao gồm cả nước sạch. Vì thế mỗi chúng ta hãy giảm thói quen dùng túi nilon, đồ nhựa, thay vào đó tăng cường tái sử dụng đồ dùng để môi trường sống được tốt hơn, giảm thiểu vấn đề rác thải.
Qua đây chúng ta đã hiểu được môi trường sống của sinh vật là gì, cũng như các loại môi trường sống cụ thể của sinh vật và những thông tin hữu ích khác liên quan. Từ đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường để không tác động tiêu cực đến môi trường sống của sinh vật.
