Lưới thức ăn là khái niệm thể hiện mối quan hệ giữa các loài với nhau và sự cân bằng của tự nhiên. Hãy cùng nhau tìm hiểu lưới thức ăn là gì ví dụ cụ thể và vai trò của lưới thức ăn trong bài viết sau đây!
Lưới thức ăn là gì cho ví dụ
Thế nào là lưới thức ăn? Lưới thức ăn là tập hợp các chuỗi thức ăn có trong hệ sinh thái và có những mắt xích chung với nhau. Mỗi loài đều là mắt xích quan trọng của chuỗi thức ăn cũng như tham gia vào việc hình thành nên lưới thức ăn.
Lưới thức ăn thể hiện đầy đủ mối quan hệ ăn uống giữa các loài trong một cộng đồng sinh vật hay khu vực cụ thể, chúng bao gồm sự truyền dẫn năng lượng, chất dinh dưỡng từ nguồn năng lượng ban đầu đến các loài ăn thịt, thực vật với những mức độ khác nhau.
Các bậc dinh dưỡng của lưới thức ăn
Trong lưới thức ăn, các loài có chung mức dinh dưỡng sẽ được hợp thành một bậc dinh dưỡng với nhau, cụ thể:
– Bậc dinh dưỡng cấp 1 (sinh vật tiêu thụ): là những sinh vật có khả năng tự dưỡng như tảo, cây xanh,…
– Bậc dinh dưỡng cấp 2 (sinh vật tiêu thụ bậc 1): là loài động vật ăn thực vật và những loài kí sinh ở trên thực vật.
– Bậc dinh dưỡng cấp 3 (sinh vật tiêu thụ bậc 2): bao gồm các loài động vật ăn sinh vật tiêu thụ bậc 1.
– Bậc dinh dưỡng cấp 4 (sinh vật tiêu thụ bậc 3): gồm các loài động vật ăn động vật (ăn sinh vật tiêu thụ bậc 2).
– Bậc dinh dưỡng cấp 5: là động vật ăn thịt cấp cao hơn.
Cấu trúc của lưới thức ăn
Người sản xuất
Trong lưới thức ăn người sản xuất là các loài thực vật có khả năng tổng hợp ánh sáng mặt trời nhờ quang hợp. Chúng tạo ra năng lượng, cũng như dưỡng chất cần thiết cho cộng đồng sinh vật nhờ việc sản xuất hợp chất hữu cơ.
Người tiêu dùng
Trong lưới thức ăn người tiêu dùng gồm các loài ăn thịt, côn trùng, động vật ăn thực vật và các loài phụ thuộc vào nguồn năng lượng từ những loài thực vật hay loài ăn thịt khác.
Theo đó đối tượng này sẽ tiêu thụ năng lượng, chất dinh dưỡng được sản xuất từ những cấp độ trước đó trong chuỗi thức ăn.
Xem thêm: Chuỗi thức ăn là gì? Phân loại và ví dụ về chuỗi thức ăn
Mức độ trung gian
Mức độ trung gian khác nhau có thể kể đến như côn trùng ăn thực vật, động vật ăn côn trùng, loài ăn được cả động vật và thực vật.
Mức độ trung gian này đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với việc chuyển đổi năng lượng, chất dinh dưỡng giữa cấp độ khác nhau ở trong lưới thức ăn.
Ví dụ bảng mô tả cấu trúc lưới thức ăn:
| Người sản xuất | Người tiêu dùng | Mức độ trung gian |
| Cây xanh | Thỏ, Hươu | Côn trùng |
| Báo, Sói |
Mối quan hệ giữa các loài ở trong lưới thức ăn
Mối quan hệ dinh dưỡng
Mối quan hệ này thể hiện sự phụ thuộc giữa các cấp độ dinh dưỡng khác nhau. Theo đó loài có cấp độ thấp hơn sẽ phụ thuộc vào năng lượng, chất dinh dưỡng từ những loài có cấp độ cao hơn nhằm để duy trì sự sống và sinh sản.
Để xác định được mối quan hệ ăn uống giữa các loài chúng ta có thể sử dụng đến phương pháp nghiên cứu sinh thái để quan sát hành vi ăn uống, phân tích nội dung dạ dày, từ đó để xây dựng mô hình mô phỏng chuỗi thức ăn.
Sự phụ thuộc
Sự phụ thuộc của các loài trong lưới thức ăn không giới hạn chỉ trong mức độ ăn uống mà còn bao gồm cả sự phụ thuộc về không gian sống, nguồn nước, các yếu tố khác về môi trường.
Chỉ cần có sự thay đổi trong một phần của lưới thức ăn sẽ tác động đến toàn bộ sinh thái.
Sự cạnh tranh, hợp tác
Trong lưới thức ăn các loài vừa cạnh tranh với nhau để tìm kiếm nguồn lợi tự nhiên, vừa hợp tác với nhau thông qua các mối quan hệ sinh thái phức tạp. Sự cạnh tranh, hợp tác này có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng tự nhiên, cũng như sự đa dạng về sinh học.
Xem thêm: Môi trường sống của sinh vật là gì? Phân loại và ví dụ
Các mối quan hệ giữa các loài ở trong lưới thức ăn
– Mối quan hệ giữa thực vật và côn trùng: Thực vật có vai trò cung cấp thức ăn cho côn trùng. Còn côn trùng phụ trách việc thụ phấn, phân hủy chất hữu cơ.
– Mối quan hệ giữa côn trùng với động vật ăn thịt: Côn trùng là nguồn thức ăn chính dành cho động vật ăn thịt. Còn động vật ăn thịt có vai trò kiểm soát số lượng côn trùng.
– Mối quan hệ giữa động vật ăn thịt với động vật ăn thịt lớn hơn: Động vật ăn thịt là nguồn thức ăn cho động vật ăn thịt lớn hơn. Động vật ăn thịt lớn hơn quản lý số lượng của động vật ăn thịt.
Vai trò của lưới thức ăn đối với hệ sinh thái
Lưới thức ăn đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ sinh thái, cụ thể như sau:
Lưới thức ăn giúp duy trì sự cân bằng của tự nhiên
Lưới thức ăn giúp duy trì sự cân bằng tự nhiên ở trong hệ sinh thái, chúng giúp kiểm soát dân số của các loài, đồng thời ngăn chặn việc gia tăng quá mức của một loài cụ, đồng thời giúp duy trì sự đa dạng sinh học.
Vì thế việc cân bằng lưới thức ăn rất quan trọng để duy trì sự ổn định của hệ sinh thái tự nhiên.
Giúp truyền dẫn năng lượng, cùng các chất dinh dưỡng
Lưới thức ăn có vai trò như cầu nối để truyền dẫn năng lượng, chất dinh dưỡng từ cấp độ sản xuất đến những cấp độ tiêu dùng khác nhau. Chúng có tác dụng duy trì sự liên kết giữa các thành viên trong hệ sinh thái, đồng thời đảm bảo được sự ổn định của chuỗi thức ăn.
Có tác dụng nhằm bảo vệ sự đa dạng sinh học
Lưới thức ăn có vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ sự đa dạng sinh học nhờ việc duy trì sự cân bằng giữa các loài, ngăn chặn việc suy giảm quá mức của một số loài để không làm ảnh hưởng đến toàn bộ hệ sinh thái.
Cách bảo vệ, duy trì sự cân bằng của lưới thức ăn
Để đảm bảo sự đa dạng của hệ sinh thái thì việc cân bằng và duy trì lưới thức ăn là điều đặc biệt quan trọng. Vì thế, để làm được điều này chúng ta cần thực hiện những điều sau đây:
Bảo vệ môi trường sống
Việc bảo vệ môi trường sống của các loài là điều quan trọng đầu tiên mà chúng ta cần chú ý để bảo vệ, duy trì được nguồn lợi tự nhiên cần thiết đối với sự sống và sinh sản.
Bảo vệ sự đa dạng của môi trường
Bảo vệ môi trường sống đa dạng là cách quan trọng nhằm để duy trì sự cân bằng của lưới thức ăn. Bảo vệ các khu vực đa dạng sinh học giúp duy trì sự phong phú của các loài, đảm bảo lưới thức ăn không bị gián đoạn.
Giám sát, quản lý dân số
Việc giám sát, quản lý dân số các loài trong lưới thức ăn là phần đặc biệt quan trọng để nhằm duy trì sự cân bằng tự nhiên. Kiểm soát dân số có tác dụng nhằm để ngăn chặn việc gia tăng quá mức một số loài và duy trì sự cân bằng ở trong hệ sinh thái.
Như vậy qua bài viết trên chúng ta đã hiểu rõ được lưới thức ăn là gì cũng như cấu trúc, vai trò, mối quan hệ giữa các loài trong lưới thức ăn. Lưới thức ăn đóng vai trò đặc biệt quan trọng nhằm để duy trì sự đa dạng sinh học. Vì thế chúng ta cần đặc biệt chú ý đến vấn đề bảo vệ lưới thức ăn để giữ được sự ổn định của hệ sinh thái tự nhiên.
