Tại các gia đình Việt có con gái người cha thường ví con “quý như bình rượu mơ”, điều này thể hiện sự trân quý của người cha dành cho con. Cụ thể con gái rượu là gì chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau đây.
Con gái rượu là gì?
“Con gái rượu” là câu được bắt nguồn bởi từ gốc Hán Việt “nữ nhi tửu” (女儿酒):
- “Nữ nhi” (女儿): Con gái
- “Tửu” (酒): Rượu
Với cách dịch thông thường “nữ nhi tửu” có nghĩa là “rượu của con gái” hoặc “rượu dành cho phụ nữ”.
Trong trường hợp này thì cụm từ “nữ nhi tửu” được dịch là “con gái rượu”, đây là hình thức vay mượn từ đặc biệt khi dịch sát nghĩa tương đương về cả cấu trúc ngữ pháp của từ gốc.
Trong Lịch sử Việt Nam tập 1 có giải thích “nữ nhi tửu” là: “Người Nam có con gái lớn vài tuổi sẽ bắt đầu nấu lọc rượu và đựng trong bình hũ kín và chôn ở bờ ao. Khi nào con lấy chồng thì người ta mới đào ao lấy rượu lên để đãi khách”.
Với văn hóa của người Việt, cụm từ “con gái rượu” hay “bình rượu mơ của bố” là cách nói khá phổ biến, thường được người cha dùng để gọi con gái của mình.
Tình cảm giữa cha với con gái là 1 mối quan hệ vô cùng nhẹ nhàng, không quá nghiêm khắc như cha với con trai, cũng không tình cảm, nhẹ nhàng như mẹ và con gái. Cách gọi “con gái rượu của cha” cho thấy mối quan hệ gắn kết, yêu thương của cha với con gái yêu của mình.
Con gái diệu hay con gái rượu?
Con gái rượu hay con gái diệu đều là cách gọi đúng, đều để nhằm nói về đứa con gái đầy tình cảm, yêu thương. Thông thường thì từ con gái diệu thường là cách gọi của mẹ dành cho con và là cách gọi phổ biến của người Bắc.
Trong khi đó con gái rượu thường là tên gọi của cha dành cho con, đây cũng là câu nói được dùng khá phổ biến trong cuộc sống.
Nguồn gốc của cụm từ “nữ nhi tửu”
Giải thích về nguồn gốc của cụm từ “nữ nhi tửu” (女儿酒) được cho là bắt nguồn bởi truyện cổ dân gian Trung Quốc với nhiều dị bản, phổ biến nhất là 2 câu chuyện sau:
Câu chuyện 1
Ở vùng Thiệu Hưng có vị quan ngoại hiếm muộn, trải qua nhiều nỗ lực chạy chữa thuốc thang nên vợ ông đã mang thai. Ông vô cùng vui mừng và đã thực hiện ủ hơn hai mươi vò rượu để đợi ngày em bé được tròn một tháng tuổi sẽ đào lên để đãi bà con, họ hàng.
Sau bữa tiệc thôi nôi của con gái, vị viên ngoại đã chôn lại những vò rượu chưa mở nắp ở dưới cây hoa mộc. Thời gian trôi qua cô con gái đã lớn và ngày càng thông minh, xinh đẹp và đã đến tuổi lấy chồng.
Đến ngày cưới con gái, vị viên ngoại đã đào lên những vò rượu chôn ở gốc cây hoa mộc năm xưa để đãi khách.
Những vò rượu này khi được đào lên lại tỏa ra hương thơm ngào ngạt, vị nồng ấm vô cùng ngon. Ở bàn tiệc, có một vị thi nhân đã làm ngay nên bài thơ:
“地埋女儿红
闺阁出仙童”
(Địa mai nữ nhi hồng
Khuê các xuất tiên đồng)
Câu thơ của vị thi nhân đã khiến những người có mặt ở buổi tiệc trầm trồ, tán thưởng. Về sau loại rượu này được gọi là rượu nữ nhi hồng (女儿红).
Xem thêm: Tam nam bất phú tứ nữ bất bần là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa
Câu chuyện 2
Ở vùng Thiệu Hưng, có cặp vợ chồng thợ may lúc nào cũng mong ngóng có được cậu con trai để nối dõi tông đường. Khi vợ mang thai, người chồng đã nấu rượu để đãi họ hàng khi con trai chào đời.
Tuy nhiên, kết quả người vợ lại sinh ra đứa con gái, vì thất vọng nên ông quyết định không tổ chức tiệc mừng. Chỗ rượu ở gốc cây quế trước sân nhà vẫn còn ở đấy.
Con gái của ông chẳng mấy chốc đã lớn lên trở nên xinh đẹp, thông minh và tay nghề may rất giỏi. Bên cạnh đó công việc làm ăn của vợ chồng ông cũng ngày càng khấm khá hơn và người thợ may cũng rất cưng chiều con gái của mình.
Khi con 18 tuổi ông đã gả con cho người học trò ưu tú nhất của mình. Khi con lấy chồng ông nhớ ra đến những vò rượu dưới gốc cây quế vào 18 năm trước nên đã đào rượu lên để đãi khách. Rượu khi được mở ra có mùi thơm đặc biệt, ai cũng tấm tắc khen ngon.
Người dân ở Thiệu Hưng (Trung Quốc) đến nay vẫn giữ phong tục ủ rượu nữ nhi hồng. Theo đó khi sinh con gái họ sẽ ủ rượu và chôn ở dưới đất, đến khi con gái lấy chồng người cha sẽ đào lên và rót ra 3 chén rượu để con gái dâng lên cha chồng, cha đẻ, cùng với chồng của mình để chúc sức khỏe, trường thọ, thịnh vượng.
Từ đó mà cụm từ “con gái rượu” ra đời nhằm để chỉ cô con gái đặc biệt được yêu quý.
Lý do ví con gái như bình rượu mơ?
Gia đình có con gái thường được nói là con gái rượu của bố hay bình rượu mơ của bố. Vậy tại sao lại ví con gái như bình rượu mơ? Lý giải về điều này ta có: Quả mơ có hương vị chua, đắng đậm đà, khi chúng được ủ với rượu, đường trong một thời gian sẽ trở thành một loại thức uống rất thơm ngon.
Chính sự kỳ công tâm huyết và nâng niu đã giúp những trái mơ xanh chua chát trở thành bình rượu mơ ngọt lành. Rượu mơ mang đến rất nhiều lợi ích về mặt sức khỏe như: Thanh nhiệt, giải độc, trừ ho, chữa cảm nắng, viêm họng, đau bụng,…
Với nhiều công dụng này giúp chúng ta hiểu được lý do vì sao mà người ta lại hay ví “có con gái quý như bình rượu mơ”. Bởi rượu mơ được ví như “của báu” trong nhà bởi chúng mang lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe.
Khi nói “bình rượu mơ của bố” hay “con gái quý như bình rượu mơ” thể hiện sự tự hào của cha mẹ vì có được một cô con gái ngoan hiền, hiếu thảo.
Những chia sẻ trên đây đã giúp bạn đọc hiểu được ý nghĩa cũng như nguồn gốc của cụm từ con gái rượu là gì. Việc ví con gái như “bình rượu mơ” cho thấy giá trị quý giá của con gái đối với gia đình, giống như “rượu mơ” được nhiều người yêu thích và đánh giá cao đến như vậy!
