Nước lá vối là thức uống không còn xa lạ với nhiều người dân Việt Nam, trở thành thứ đồ uống hàng ngày bất kể mưa nắng. Vậy lá vối có tác dụng gì? Cách sử dụng lá vối hiệu quả, an toàn? Tất cả sẽ được thapgiainhietliangchi bật mí qua bài viết sau!
1. Tìm hiểu về cây lá vối
Đặc điểm nhận dạng
Lá vối là là gì? Đây chính là lá của cây vối.
Cây lá vối hay còn được gọi là cây vối, cây trâm nắp. Cây lá vối có tên khoa học là Syzygium Nervosum thuộc họ Myrtaceae.
Theo quan niệm dân gian, ông bà ta thường chia làm 2 loại cây lá vối khác nhau bao gồm cây lá vối nếp và lá vối tẻ.
- Cây vối nếp hay còn được biết đến là vối kê: Loại này có đặc điểm lá bản nhỏ, lá thường nhỏ hơn lòng bàn tay.
- Cây vối tẻ: Loại này có lá to hơn lá vối nếp và màu sắc lá thường có màu xanh thẫm hơn.
Thông thường, dân ta sẽ sử dụng cả phần lá vối lẫn nụ vối để pha nước uống. Lá vối cũng có thế uống tươi hoặc phơi khô rồi đem pha uống. Ở Việt Nam, cây vối sinh trưởng phát triển nhiều nhất tại các vùng trung du miền núi như Yên Bái, Lào Cai, Phú Thọ, Thanh Hóa, Nghệ An,…
Thành phần hóa học có trong cây vối
Lá vối có chứa rất nhiều loại vitamin, khoáng chất và tinh dầu. Đây cũng chính là lý do vì sao mà lá vối thường có mùi thơm rất dễ chịu. bên cạnh đó, lá vối cũng chứa các loại kháng sinh tự nhiên hỗ trợ loại bỏ, chống lại nhiều loại vi khuẩn có hại cho cơ thể.
Còn trong phần nụ vối có chứa hợp chất beta-sitosterol. Đây là một hợp chất hoá học có khả năng chuyển hóa cholesterol có hại, làm giảm mỡ máu.
Tuy nhiên trong cây vối có chứa một số ít thành phần với độc tố nhẹ, thế nhưng nếu sử dụng đúng cách thì những độc tố này lại đem lại lợi ích rất tốt cho việc điều hòa gan, phổi, bàng quang, sát trùng các vết thương và thanh lọc cơ thể.
2. Nước nụ vối, lá vối có tác dụng gì?
- Uống lá vối giúp thanh lọc cơ thể
Theo Y học cổ truyền, uống nước lá vối có tác dụng lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc, làm mát cơ thể. Thường xuyên uống lá vối tươi sẽ giúp cơ thể đào thải độc tố hiệu quả hơn thông qua đường tiết niệu. Bạn có thể uống lá vối quanh năm nhất là vào mùa hạ nắng nóng để giải nhiệt thay cho nước lọc hay các loại trà.
- Tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa
Như đã nói ở phần trên, trong thành phần của cây vối có chứa hoạt chất Tanin có tác dụng kháng khuẩn rất tốt, tạo thành một lớp bảo vệ niêm mạc đường ruột tránh khỏi tác động xấu của những vi khuẩn đường ruột gây hại.
Chúng ta có thể thấy rằng bao đời nay trong dân gian, người ta hay dùng lá vối trong các bài thuốc giúp cải thiện tiêu hóa, trị các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, ngộ độc thực phẩm nhẹ,…
- Giúp phụ nữ mang thai hấp thu tốt dinh dưỡng trong thời kỳ thai nghén
Nhiều người thường thắc mắc rằng: ” Lá vối bà bầu uống được không?” Câu trả lời là có, với các chị em phụ nữ đang mang bầu, uống nước lá vối sẽ giúp cơ thể thanh nhiệt, dễ hấp thu các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi.
Lá vối có lợi sữa không? Bên cạnh đó, nước vối cũng bổ sung nhiều loại vitamin và khoáng chất giúp mẹ bầu ăn uống ngon miệng, lợi sữa, đảm bảo được sức khỏe và thể chất của các bé sơ sinh sau này.
- Hỗ trợ điều trị làm giảm các triệu chứng viêm đại tràng
Trong các vấn đề tiêu hóa mà lá vối có thể cải thiện tốt phải kể đến bệnh viêm đại tràng. Nhờ hàm lượng Tanin cao, giúp loại thảo mộc này bảo vệ niêm mạc đại tràng vô cùng tốt.
Các tinh dầu trong lá vối cũng góp phần giúp kháng khuẩn nhưng lại không làm ảnh hưởng đến các lợi khuẩn bên trong đại tràng. Một số loại kháng sinh thực vật trong loại lá này còn được ghi nhận là có thể tiêu diệt được các vi khuẩn đường ruột gây hại như: Salmonella, Streptococcus,… Vào mùa đông lá sẽ đạt được hàm lượng kháng sinh cao nhất.
Chính vì vậy, người mắc bệnh đại tràng có thể uống nước vối để hỗ trợ điều trị và cải thiện tình trạng bệnh. Nhất là các trường hợp bị mắc viêm đại tràng do nhiễm khuẩn.
Xem thêm: Tác dụng của hạt mít và những lợi ích tuyệt vời không ngờ đến
- Tác dụng tốt của lá vối với làn da
Cả nước lá vối tươi và khô đều được liệt kê vào nhóm thực vật sát khuẩn, có khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh ngoài da như mụn trứng cá, mụn nhọt, chốc lở,…
Uống nước vối với tác dụng thanh nhiệt cũng là cách để phòng ngừa, hạn chế mụn nhọt, mẩn ngứa, chốc lở,…. Ông bà ta từ xưa vẫn có thói quen vò nát lá vối tươi, nấu thành nước gội đầu để chữa chốc lở da đầu hay dùng để rửa mặt trị trứng cá rất tốt,…
- Uống nước lá vối hỗ trợ điều trị viêm gan, vàng da
Cây vối đem lại nhiều hiệu quả với những người mắc các bệnh về gan như: gan nhiễm mỡ, viêm gan,… khiến da trở nên vàng vọt. Uống nước lá, nụ vối thường xuyên sẽ làm tăng hiệu quả thanh lọc, đào thải các độc tố ra khỏi cơ thể, giảm bớt gánh nặng cho gan. Với những người khỏe mạnh uống nhiều loại nước này cũng phòng ngừa, giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ.
- Tác dụng tốt cho người mắc bệnh Gout
Nhiều tài liệu Đông y nghiên cứu cho rằng, nước lá, nụ vối có tác dụng thanh nhiệt, giải độc nên có thể hỗ trợ tốt đào thải Acid uric trong máu. Từ đó có tác dụng giúp hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh Gout.
Bên cạnh đó, các hoạt chất trong loại lá và nụ vối này cũng có khả năng kháng viêm hỗ trợ, giảm các triệu chứng như sưng đau do bệnh Gout gây ra.
- Hỗ trợ phòng ngừa các biến chứng bệnh tiểu đường
Với hàm lượng chất chống oxy hóa dồi dào có trong lá vối, giúp loại lá này nằm trong danh sách những loại thảo mộc có khả năng phòng ngừa các biến chứng của bệnh tiểu đường. Người bệnh có thể duy trì uống nước vối hoặc nụ vối mỗi ngày để duy trì mức đường huyết ở mức độ ổn định.
3. Lá vối có thể trị những bệnh gì? Những bài thuốc từ cây lá vối
Như đã nhắc đến ở trên, có thể thấy loại lá này hỗ trợ điều trị phòng ngừa được một số bệnh như: viêm gan, bệnh tiêu hóa, Gout, mỡ máu,… Tuy nhiên cụ thể cách sử dụng của loại lá này để chữa bệnh như thế nào? Hãy cùng tham khảo các bài thuốc sau đây sau:
- Bài thuốc trị chứng tiêu chảy từ lá vối
Dùng 3 lá vối, 8gr vỏ ổi, 10gr núm quả chuối tiêu. Tất cả nguyên liệu đã chuẩn bị đem thái nhỏ, phơi khô.
Sắc nhỏ lửa với nửa lít nước đến khi chỉ còn 100ml thì dừng. Chia làm 2 lần uống trong ngày để cải thiện chứng tiêu chảy.
- Bài thuốc lá vối giảm mỡ máu
Sử dụng 15-20gr lá vối tươi hoặc nụ vối đem hãm lấy nước uống. Ngày uống 3 lần. Duy trì sử dụng thường xuyên để cải thiện tình trạng mỡ máu.
- Bài thuốc cải thiện tình trạng suy nhược cơ thể
Sử dụng 16gr lá vối khô, 8gr cam thảo, 16gr trần bì tán thành bột mịn.
Thêm vào đó 3 lát gừng tươi. Đem tất cả nguyên liệu trên sắc lấy nước và uống hàng ngày.
- Bài thuốc từ lá vối trị viêm da
Rửa sạch một nắm lá vối tươi để cho ráo nước. Vò nát rồi sắc lấy thật nước đặc. Dùng nước cô đặt này bôi lên vùng da bị viêm, chốc lở.
- Bài thuốc trị đau nhức xương khớp
Uống nước lá vối có thể cải thiện được các bệnh cơ xương khớp điển hình như bệnh Gout, người bệnh có thể kết hợp nấu nước lá vối với loại quả dứa dại hoặc quả chuối hột rừng để cải thiện các cơn đau nhức mỏi trong những đợt bệnh bùng phát.
4. Cách sử dụng lá vối hiệu quả, an toàn
Lá vối tươi hay khô có thể được dùng để nấu thành nước uống, nước lá vối hay còn được biết đến là trà vối.
Phần lá hay nụ hoa vối sau khi thu hoạch sẽ được ủ chín, trải qua thời gian phơi khô, khi dùng mang thì đi nấu lên, sử dụng phần nước. Nước lá vối được dùng giống như một loại trà thông thường, có thể sử dụng hàng ngày tại nhiều vùng nông thôn, khu vực Đồng bằng Bắc Bộ.
Cách nấu nước lá vối tươi
Lá vối sau khi được hái từ trên cây xuống mang đi rửa sạch với nước một cách nhẹ nhàng tránh làm dập lá, mỗi lần pha sử dụng khoảng 4 – 5 lá. Cho lá vối tươi đã rửa sạch vào bình giữ nhiệt, rồi thêm nước nóng vừa được đun sôi vào bình. Chờ khoảng 20 phút là có thể dùng được.
Mách nhỏ cho bạn: Khi chế nước sôi vào bình nên đảm bảo nước thật sôi và không đậy kín nắp bình ngay. Chờ đến khi nhiệt độ nước trong bình giảm xuống còn khoảng 40 độ C, lúc này bạn mới đậy kín nắp, như vậy sẽ giúp nước vối có màu đẹp, mùi hương thơm hơn.
Chờ đến khi nước nguội bớt, lá vối bắt đầu phai ra nước, nhiệt độ khoảng 40 độ C thì bạn có thể rót ra ly và cùng thưởng thức. Nước vối pha xong sẽ có màu vàng nhạt, mùi thơm dịu, có vị ngọt và xen lẫn vị chát.
Bạn có thể sử dụng nước vối khi còn ấm hay thêm đá để giải khát dùng, tùy theo sở thích.
Cách nấu nước lá vối khô
Lá vối tươi sau khi được mang đi phơi khoảng 1 nắng to, lá đã khô và bạn có thể sử dụng khoảng 5 – 6 lá. Mang đi rửa sạch lại một cách nhẹ nhàng.
Chuẩn bị một ấm siêu tốc với dung tích 1.5 lít nước, thả hết lá vối vào, đem đun đến khi nước sôi. Ngắt điện và để nguyên nắp bình cho lá vối phai ra nước trong khoảng 20 phút là có thể sử dụng được.
Rót nước ra ly và cùng thưởng thức thôi nào, nước vối khô thu về có màu vàng xanh đẹp mắt, thơm dịu vị ngọt nhẹ dễ uống.
Cách lá, nụ vối phơi khô cũng rất đơn giản, sau khi thu hoạch lá hay nụ vối về chúng ta đem ra nắng phơi khô, sau 1 nắng to hoặc 2- 3 nắng là có thể sử dụng được. Lá vối, nụ vối sau khi phơi khô có thể để được rất lâu từ 6 tháng đến 1 năm nếu bỏ trong bao kín, để ở nơi khô ráo thoáng mát.
Cách ủ nụ vối, lá vối
Để nước vối được thơm ngon, theo kinh nghiệm dân gian truyền lại người ta thực hiện qua giai đoạn ủ lá, nụ vối trước khi sử dụng. Như vậy sẽ làm bớt ngái, nhựa và chất diệp lục của lá, nụ vối sẽ bị phá huỷ làm cho nước vối sẽ ngon hơn.
Lá hoặc nụ vối sau khi thu hoạch về được rửa sạch, cho vào thùng rồi phủ rơm rạ lên cho đến khi lá, nụ vối xuống màu, đen đều thì lấy ra rửa sạch đem đi phơi khô.
Nếu dùng chum sành hay vại sành để ủ thì chất lượng lá, nụ vối sẽ ngon do chum, vại giúp giữ được nhiệt và giữ được độ ẩm sẽ tốt hơn trong quá trình ủ.
Ta nên lót lá chuối khô hoặc ít rơm xuống đáy chum, lấy lá vối bánh tẻ và các cuống lá con, bỏ đi các cuống già, các lá chết, cho vào chum, phía trên lớp lá vối phủ kín bằng rơm rạ hay lá chuối khô, sau đó úp ngược chum xuống mặt đất, để vào nơi thoáng mát, sau thời gian theo 2 tới 3 ngày hoặc tùy theo mùa là hoàn thành.
Trong quá trình ủ tốt nhất là khi lấy ra phơi lá chín tới và chín đều, tức là sau khi ủ lấy ra phơi lá vối phải ngả màu vàng chuyển đen đều nhau. Lá vối ủ đúng cách sẽ được nước và uống thơm ngon hơn.
Ở vùng nông thôn người ta thường cất lá vối khô lên gác bếp vì ở bếp khô ráo luôn có khói và bồ hóng nên các vi khuẩn, côn trùng mối mọt bị hạn chế phát triển, lá vối không bị ẩm mốc, mọt.
5. Những điều cần lưu ý khi sử dụng lá vối
Không nên uống nước lá vối khi đang đói bụng bởi nước lá vối có tác dụng giúp kích thích hệ tiêu hóa, làm tăng nhu động ruột. Thế nên nếu bạn dùng nước quá đặc sẽ làm mất năng lượng, say, mệt mỏi và choáng váng.
Không nên sử dụng quá nhiều nước lá vối trong một ngày, mỗi ngày bạn chỉ nên uống một lượng khoảng 1 ấm trà là đủ.
Ngoài ra, bạn nên kết hợp cùng chế độ ăn uống đủ dinh dưỡng và tập luyện thể dục thể thao khoa học để tăng cường, phát huy hết hiệu quả của nước lá vối nhé.
6. Một số câu hỏi thắc mắc khi sử dụng nước lá vối
Uống nhiều nước lá vối có gây hại thận không?
Thông tin uống nước vối gây hại thận là hoàn toàn không chính xác. Theo các chuyên gia, bác sĩ đã khẳng định việc uống nước lá vối khô và tươi đều không hề gây hại cho thận mà ngược lại nó còn có lợi cho thận.
Nghiên cứu đã được thực hiện trên 46 bệnh nhân mắc bệnh sỏi thận. Họ được cho uống nước nụ vối liên tục trong suốt 6 tháng và nhiều người đã có dấu hiệu tiêu sỏi, kích thước sỏi cũng giảm đi đáng kể. Chính vì thế, quan điểm uống nước vối hại thận là sai lầm, hoàn toàn không có cơ sở về mặt khoa học.
Lá vối nên uống tươi hay khô?
Mặc dù lá vối tươi có chứa nhiều Tanin nhưng đôi khi nó cũng sẽ làm ảnh hưởng tới hệ vi sinh của đường ruột. Chính vì thế, nếu sử dụng thường xuyên bạn nên sử dụng nước lá vối phơi khô hoặc lá vối đã được ủ.
Người bị huyết áp cao có uống được nước lá vối không?
Nước lá vối có đặc tính giảm đau, chống viêm, kháng khuẩn và hạ huyết áp do nóng gan. Vì thế, người huyết áp cao có thể tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa để sử dụng nhằm mang lại hiệu quả tích cực nhất cho sức khỏe nhé.
Uống nhiều nước vối có nóng không ?
Câu trả lời ở đây chắc chắn là không rồi bởi như đã nói ở trên, nước lá vối có khả năng thanh nhiệt, giải độc rất tốt nên sẽ không hề gây nóng cho cơ thể khi sử dụng.
Uống nước vối có gây mất ngủ không?
Nước lá vối cũng không hề gây mất ngủ mà ngược lại, nó còn giúp bạn ngủ ngon và sâu giấc hơn.
Uống nước lá vối có hỗ trợ giảm cân không?
Uống nước lá vối thường xuyên có thể làm giảm phần mỡ bụng. Lý do là bởi trong nước lá vối có chứa hoạt chất beta-sitosterol, giúp cơ thể chuyển hóa nhanh cholesterol và hỗ trợ giảm mỡ trong máu. Từ đó, nước lá vối cũng có thể hỗ trợ bạn giảm mỡ và giảm cân an toàn.
Bài viết trên tìm hiểu về lá vối có tác dụng gì và . Hy vọng bài viết đã đem đến cho bạn những kiến thức bổ ích thú vị, có thể áp dụng được khi cần thiết. Chúc bạn thành công.
