Hô hấp là gì? Các hình thức hô hấp ở động vật

Hô hấp là một trong những hoạt động sống đóng vai trò quan trọng trong cơ thể. Hệ hô hấp đảm nhiệm việc lấy oxy từ môi trường để cung cấp cho mọi hoạt động sống của cơ thể. Vậy hô hấp là gì? Các hình thức nào hô hấp ở động vật? Cùng thapgiainhietliangchi.com tìm hiểu ở bài viết sau đây.

Hô hấp là gì?

Hô hấp là gì? Hô hấp được coi là một trong những hoạt động sống có tầm quan trọng vô cùng lớn đối với cơ thể. Thông qua việc lấy oxy từ môi trường bên ngoài vào để cung cấp cho cơ thể, hô hấp đảm bảo cho mọi cơ quan cũng như các hoạt động trong cơ thể được diễn ra bình thường. Không chỉ lấy oxy mà quá trình hô hấp của con người, động vật còn thải ra môi trường một lượng khí cacbonic (CO2).

Hô hấp là gì?
Hô hấp là gì?

Hô hấp không chỉ có việc thở, quá trình hô hấp đối với cơ thể sống được diễn ra trong 3 giai đoạn. Thở chính là giai đoạn đầu tiên của quá trình này. Đây là quá trình mà cơ thể làm việc trực tiếp với môi trường bên ngoài thông qua việc hít thở oxy và thải ra môi trường khí CO2. 

Tiếp đến là giai đoạn trao đổi khí ở phổi và cuối cùng là giai đoạn trao đổi khí ở các tế bào. Oxy lấy vào không chỉ dừng lại ở cung cấp cho phổi mà còn mang đến cung cấp cho từng tế bào sống trong cơ thể.

Dựa vào điều kiện diễn ra quá trình hô hấp mà có thể chia hô hấp ra thành 2 loại. Bao gồm:

+ Hô hấp hiếu khí: Diễn ra trong môi trường bình thường có đầy đủ oxi phân tử.

+ Hô hấp kị khí: Diễn ra trong môi trường thiếu đi oxy phân tử.

Bề mặt trao đổi khí là gì?

Để hiểu hơn thế nào là hô hấp là gì? Chúng ta phải nắm được bề mặt trao đổi khí là gì? Bề mặt trao đổi khí là nơi tiếp xúc và trao đổi khí giữa môi trường và các tế bào của cơ thể.

Bề mặt trao đổi khí của cơ quan hô hấp ở động vật phải bao gồm 4 đặc điểm sau:

  • Diện tích bề mặt lớn.
  • Mỏng, luôn ẩm ướt giúp khí dễ dàng khuếch tán qua.
  • Nhiều mao mạch, máu có sắc tố hô hấp.
  • Có sự lưu thông khí để tạo ra sự chênh lệch nồng độ giúp các khí khuếch tán dễ dàng.

Các hình thức hô hấp ở động vật 

Căn cứ vào đặc điểm bề mặt hô hấp ta có thể chia hô hấp thành 4 hình thức:

Hô hấp qua bề mặt cơ thể

Các động vật đơn bào hoặc đa bào có tổ chức thấp như là: ruột khoang, giun tròn, giun dẹp, …sẽ có hình thức hô hấp qua bề mặt cơ thể.

Sự trao đổi khí sẽ được thực hiện trực tiếp qua màng tế bào hay bề mặt cơ thể nhờ vào sự khuếch tán.

Ví dụ thực tế: giun đất, con đỉa… đều hô hấp qua da.

Hô hấp bằng hệ thống ống khí

Hô hấp bằng hệ thống ống khí thường bắt gặp ở côn trùng. Hệ hô hấp bao gồm nhiều hệ thống ống nhỏ, phân nhánh tiếp xúc với tế bào của cơ thể và thông ra môi trường bên ngoài nhờ các lỗ thở.

Cá hô hấp bằng mang
Cá hô hấp bằng mang

Hô hấp bằng mang

Mang chính là cơ quan hô hấp thích nghi với môi trường sống dưới nước của cá, động vật thân mềm, chân khớp.

  • Miệng và nắp mang sẽ đóng mở nhịp nhàng làm cho dòng nước chảy vào một chiều và liên tục từ miệng qua khe mang.
  • Dòng máu trong các mao mạch chảy song song và ngược chiều với dòng nước chảy qua mang hấp thụ oxy trong nước.

Xem thêm: Cây hấp thụ nitơ ở dạng nào? Vai trò của nitơ trong cơ thể thực vật

Hô hấp bằng phổi

Phổi chính là cơ quan hô hấp của đa số động vật sống trên cạn: bò sát, chim, thú.

  • Thú: khoang mũi → hầu → khí quản → phế quản.
  • Lưỡng cư: sẽ hô hấp bằng da và phổi.
  • Chim: sẽ hô hấp bằng phổi và hệ thống túi khí.
Chim hô hấp bằng phổi
Chim hô hấp bằng phổi

Một số kiến thức khác liên quan đến hô hấp

Các giai đoạn của hô hấp là gì?

Hô hấp bao gồm 3 giai đoạn chủ yếu:

  • Sự thở: trao đổi khí ở phổi với môi trường bên ngoài
  • Trao đổi khí ở phổi: CO2 từ máu đi vào tế bào phổi, O2 từ tế bào phổi đi vào máu
  • Trao đổi khí ở tế bào: O2 từ máu đi vào tế bào, CO2 từ tế bào đi vào máu

Ý nghĩa của hô hấp là gì?

Hô hấp cung cấp oxy cho các tế bào để tạo ATP cho hoạt động sống của các tế bào cũng như cơ thể, thải ra cacbonic độc hại ra khỏi cơ thể.

Vai trò của hô hấp

Hô hấp là đặc trưng của mọi cơ thể sống, chính là biểu hiện của sự sống. Cơ thể chỉ tồn tại khi còn hoạt động hô hấp. Tuy nhiên đối với thực vật bên cạnh mặt có lợi của hô hấp cũng tồn tại những tác hại nhất định của hô hấp.

Trước hết là hô hấp cung cấp năng lượng dưới dạng ATP cho mọi hoạt động sống trong cơ thể.

Mọi hoạt động sống của cơ thể đều cần có năng lượng nhưng không thể sử dụng được trực tiếp năng lượng hoá học của các hợp chất hữu cơ mà chỉ có thể sử dụng năng lượng dạng liên kết cao năng của ATP do hoạt động hô hấp tạo ra.

Tuy nhiên, ý nghĩa của hô hấp không chỉ về mặt năng lượng. Trong hô hấp còn tạo ra nhiều sản phẩm trung gian khác có vai trò quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể. Qua hô hấp các con đường trao đổi chất được nối liền với nhau tạo nên thể thống nhất trong cơ thể.

Minh họa hệ hô hấp của con người 
Minh họa hệ hô hấp của con người

Bên cạnh mặt tích cực là chủ yếu, thì hô hấp cũng thể hiện những mặt tiêu cực và có hại nhất định. Trước hết hô hấp sẽ làm giảm cường độ quang hợp. Hô hấp càng cao thì hoạt động quang hợp biểu kiến càng thấp. Đặc biệt hô hấp sáng sẽ làm giảm mạnh quang hợp do phân huỷ nguyên liệu quang hợp và cạnh tranh ánh sáng với quang hợp.

Những điều quan trọng bạn cần biết về hệ hô hấp

Bên cạnh hô hấp là gì? Những lưu ý sau cũng cực kỳ quan trọng sẽ giúp bạn có được một hệ hô hấp khỏe mạnh và làm việc đạt năng suất nhất.

  • Phổi sở hữu khả năng nổi trên mặt nước: Theo ghi nhận, phổi với thể tích lớn chính là cơ quan duy nhất trong hệ có được khả năng nổi trên mặt nước.
  • Lông mũi đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình làm sạch khí: Lông mũi có vai trò giúp lọc sạch không khí, giữ lại các bụi bẩn trước khi các luồng khí được đưa vào bên trong của cơ thể.
  • Ho, ngáp hay hắt hơi là một dạng hô hấp: Đây chính là quá trình hô hấp tự nhiên nhất, giúp bạn thải ra những khí, các chất độc lạ trong cơ thể
  • Một lá phổi vẫn có thể duy trì sự sống: Hiện nay, có rất nhiều người đang sống bình thường chỉ với một lá phổi. Tuy nhiên, với những người này chắc chắn sẽ có những giới hạn nhất định về thể chất.

Chắc chắn rằng sau khi đọc những thông tin trên, các bạn đã biết được hô hấp là gì? Và các hình thức hô hấp ở động vật. Hô hấp đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong cơ thể vừa duy trì sự sống, vừa đảm bảo cho các hoạt động khác được diễn ra bình thường.

About Hoangcuc

Tôi là Hoàng Thị Cúc - Tôi đã có nhiều năm kinh nghiệm review các loại thiết bị vệ sinh công nghiệp và các kiến thức đời sống khác. Hy vọng những thông tin mà tôi chia sẻ sẽ giúp ích cho quý vị và các bạn!

View all posts by Hoangcuc →

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *