Hỉ nộ ái ố là từ thường gặp rất nhiều trong cuộc sống, đặc biệt là Phật tử thì đây là một trong những khái niệm mà ai cũng hiểu rõ. Nếu bạn đang quan tâm đến chủ đề này thì hãy cùng tìm hiểu hỉ nộ ái ố là gì? Hỉ nộ ai lạc là gì? Cũng như ý nghĩa của chúng trong đạo Phật trong bài viết sau đây!
Hỉ nộ ái ố trong Phật giáo?
Hỉ nộ ái ố là gì?
Hỉ nộ ái ố là thuật ngữ nhằm để miêu tả cảm xúc tự nhiên của mỗi người, đây là những cảm xúc mà ít nhất ai cũng sẽ từng trải qua một lần trong đời. Theo đó trong Phật giáo, con người thường có 7 cảm xúc thường gặp bao gồm: Sợ hãi, vui mừng, ghét, tức giận, đau buồn, yêu thích, ham muốn, chúng được gọi là thất tình lục dục.
Với khái niệm hỉ nộ ái ố còn nhằm để nói về cảm xúc con người, cụ thể như sau:
- Hỉ (hỉ): Cảm xúc vui mừng
- Nộ: Nhằm để nói về cảm xúc tức giận, phẫn nộ
- Ái: Tức là yêu, thích điều gì đó
- Ố: Là ghét bỏ, căm ghét điều gì đó.
Hỉ nộ ái ố nhằm để khuyên mỗi người biết làm chủ cảm xúc của mình để hướng đến cuộc sống tích cực. Cho dù là trạng thái cảm xúc nào nếu như đi quá xa sẽ làm ảnh hưởng đến tinh thần, dẫn đến ý nghĩ, việc làm sai trái, từ đó mà dẫn đến nỗi đau, phiền muộn.
Ý nghĩa của hỉ nộ ái ố
Hỉ nộ ái ố là một từ Hán Việt với các ý nghĩa cụ thể như sau:
- Hỉ: Là sự hân hoan, vui mừng khi đạt được điều gì đó, cảm xúc này được thể hiện một cách rõ ràng thông qua các đặc điểm như: Nụ cười, nét mặt, hành động, lời nói,…
- Nộ: Là sự giận dữ, phẫn nộ, đây là những cảm xúc tiêu cực của con người nếu mọi chuyện diễn ra không theo ý mình. Cơn giận là chúng ta mất kiểm soát về lời nói, hành động, có thể dẫn đến nhiều hậu quả đáng tiếc.
- Ái: Nhằm để nói về cảm giác yêu thương, thích ai đó, mang đến cảm giác luôn nhớ nhung ai đó.
- Ố: Nhằm để nói về sự đố kỵ, ganh ghét, ghét bỏ đối với người nào đó hay điều gì đó. Cảm xúc này được xuất phát từ cái “ta”, vừa mang ý niệm vị kỷ.
Hỉ, nộ, ái, ố là trạng thái cảm xúc phổ biến của con người mà ai cũng gặp. Ở mức độ thông thường thì cảm xúc này không hề gây hại, tuy nhiên nếu như vượt quá tầm kiểm soát sẽ có thể dẫn đến các trạng thái, hành động tiêu cực, làm ảnh hưởng đến mọi người xung quanh.
Một số khái niệm liên quan tới hỉ nộ ái ố
Hỉ nộ ái ố ai lạc dục là gì?
Trong chuyện tình thì thất tình là cuộc tình đã tan vỡ, rạn nứt, khiến cho con người cảm thấy u uất, đau khổ, có thể làm những điều dại dột. Tuy nhiên, theo Phật giáo, thất tình là quá trình diễn ra 7 cảm xúc gồm: Hỉ, Nộ, Ái, Ố, Ai, Lạc, Dục. Các cảm xúc này được biểu hiện rõ ràng thông qua những biểu hiện trên nét mặt, hành động, cũng như lời nói.
Hỉ nộ ai lạc là gì?
“Hỉ nộ ai lạc” là các trạng thái tâm lý của con người với nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau:
- Hỉ: hoan hỉ, hân hoan
- Nộ: phẫn nộ, tức giận
- Ai: bi thương, đau xót
- Lạc: vui vẻ.
Xem thêm: Tử tế là gì? Ý nghĩa, dẫn chứng về sự tử tế trong cuộc sống
Tham sân si hỉ nộ ái ố là gì?
Tham sân si hỉ nộ ái ố trong Phật giáo là thất tình lục đục, mỗi từ mang đến những cảm xúc khác nhau:
- Tham: Đối với tiền tài, ruộng đất, đồ đạc.
- Sân: Trạng thái phiền muộn, căm ghét, ganh tỵ, không vừa ý.
- Si: Có nghĩa là ngu si, không có trí tuệ.
- Hỉ: Vui mừng, hân hoan
- Nộ: Tức giận, bực tức.
- Ái: Yêu thương, yêu mến.
- Ố: Thù hận, căm ghét.
Tham sân si là tam độc, nói về sự ham muốn thái quá, sự thù hận, không vừa lòng, là sự u tối không suy xét theo lẽ phải.
Cách để bỏ sự tham lam, nóng giận:
– Tụng kinh, niệm Phật
– Phá trừ chấp ngã của bản thân
– Diệt trừ si mê gốc rễ để bỏ được sân hận, tham lam.
Hỉ nộ ái ố ảnh hưởng đến con người như thế nào?
Hỉ nộ ái ố là những cảm xúc của con người, những cảm xúc này được thay đổi cực linh hoạt. Mỗi người sẽ đều cảm nhận được một cách đầy đủ nhất mọi yêu ghét, vui, buồn, đau khổ,…
Cảm xúc vui mừng, yêu thích xuất hiện có nghĩa là cuộc sống của chúng ta đang rất may mắn. Nhưng điều gì quá cũng sẽ không tốt, cụ thể như sau:
- Khi vui mừng bạn cần biết cách tiết chế cảm xúc, bởi nếu thể hiện quá lố bạn sẽ bị người khác đánh giá không tốt. Hãy biết cảm nhận niềm vui một cách táo, cân bằng để niềm vui của mình được trọn vẹn.
- Việc chúng ta dành tình yêu cho ai đó là điều không xấu, nhưng nếu như không biết cách kiềm chế dẫn đến mức cuồng si sẽ dẫn đến sân si. Đây là khởi nguồn cho những ý nghĩ, hành động sai trái, sẵn sàng làm mọi việc để có được đối phương.
- Cảm giác tức giận là điều thường gặp khi mọi thứ không được như ý. Tuy nhiên bạn cần phải biết cách kiềm chế cảm xúc tiêu cực để tránh dẫn đến mâu thuẫn và dẫn đến những hành động, lời nói mất kiểm soát.
- Nếu cuộc sống có quá nhiều điều tiêu cực sẽ làm nuôi dưỡng sự ganh ghét, lòng tham cùng với sự đố kỵ. Đây là thứ làm đầu độc tâm hồn, dẫn đến hại người, hại mình.
Cách giúp chúng ta kiểm soát hỉ nộ ái ố hiệu quả
Sống trên đời không nên quá quan tâm tiểu tiết
Hãy sống bao dung hơn, không nên vì những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống mà phàn nàn, trách cứ người khác. Hãy học cách nhìn nhận sự việc theo các góc nhìn tổng quan, nên bỏ qua những lỗi lầm tiểu tiết.
Sống độ lượng và đơn giản giúp cuộc sống của bạn bớt đi sự phiền não, cũng như tránh mất thời gian cho những vấn đề không đáng. Nhờ đó, bạn sẽ có nhiều thời gian hơn dành cho bản thân để yêu thương mình và những người thân xung quanh.
Tự tin vào chính bản thân mình
Áp lực công việc, cuộc sống khiến cho con người ta cảm thấy mệt mỏi, mất đi niềm tin vào bản thân. Từ đó khiến cho chúng ta khó để có thể kiểm soát được hỉ nộ ái ố.
Nhiều người vì tự ti nên đã đắm chìm trong suy nghĩ tiêu cực dẫn đến những cảm xúc cực hỗn loạn. Điều này khiến cho cuộc sống trở nên áp lực và ảnh hưởng đến nhiều người xung quanh. Cho nên hãy tự tin về những gì bản thân có, hoàn thiện chính mình để luôn cân bằng được cảm xúc.
Làm việc hết mình
Để có 1 cuộc đời ý nghĩa bạn hãy đặt ra cho mình mục tiêu cụ thể, làm việc hết mình và phấn đấu tiến lên phía trước. Hành trình này sẽ có những lúc bạn phải nhận về những lời chỉ trích, phàn nàn. Nhưng dù thế nào cũng không nên để những lời tiêu cực đó ảnh hưởng đến sự lạc quan và sự tích cực của bản thân.
Mỗi thử thách là cơ hội để bạn học hỏi nhiều điều mới, rèn luyện bản thân để có thể gặt hái được nhiều thành công ở trong cuộc sống.
Mang niềm vui tới mọi người quanh mình
Mang niềm vui cho người khác cũng là cách mà bạn đang tự tạo niềm vui cho mình. Khi đó thì những cảm xúc tiêu cực sẽ dần biến mất để tinh thần thoải mái, kiểm soát được hiệu quả các cảm xúc tiêu cực, giúp cuộc sống thêm phần an nhiên.
Khéo léo trong giao tiếp
Trong giao tiếp, khi dùng ngôn từ khéo léo sẽ giúp bạn kiểm soát được cảm xúc của bản thân, luôn đảm bảo mọi việc trong tầm kiểm soát. Không nên dùng những từ tiêu cực, chỉ trích, thay vào đó nên dùng những từ ngữ khích lệ, động viên để giúp bản thân bạn kiểm soát tốt hơn cảm xúc để có thể nhìn nhận cuộc sống tốt hơn.
Những chia sẻ này đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về hỉ nộ ái ố là gì? Từ đó biết cách để cân bằng cuộc sống, giúp mọi thứ nhẹ nhàng hơn và có được cho mình một cuộc sống ý nghĩa, vui vẻ hơn.
