Với người Việt Nam, cụm từ “xỏ lá 3 que” được sử dụng rất nhiều và phổ biến trong đời sống hàng ngày. Tuy nhiên, chắc hẳn không có mấy ai hiểu rõ được nguồn gốc ra đời của cụm từ này. Cụ thể 3 que là gì, xỏ lá là gì, ý nghĩa và cách sử dụng cụ thể sẽ được chúng tôi giới thiệu sau đây!
Ba que nghĩa là gì?
Trong tiếng Việt, “ba que” là thuật ngữ đa nghĩa, tùy vào ngữ cảnh sử dụng sẽ có những ý nghĩa khác nhau tùy thuộc vào ngữ cảnh sử dụng. Nếu như từ “ba que” được dùng như một phần của cụm từ “ba que xỏ lá” có nghĩa là chúng có liên quan đến một trò chơi dân gian trong đó ba cây que được dùng để nhằm dự đoán kết quả.
Nếu “ba que” dùng để chỉ số lượng thì có nghĩa là chúng đang ám chỉ một số lượng nhỏ hay không đủ để sử dụng hay tiêu thụ. Ví dụ như “anh ấy chỉ có que diêm”.
Ngoài ra “ba que” còn dùng trong các thành ngữ hoặc biểu thức như “lỡ làng” hoặc “vừa ba que” nhằm để ám chỉ hành động cẩu thả, không chu đáo.
Xỏ lá là gì?
Định nghĩa xỏ lá trong tiếng Việt
Cũng như “ba que” thì từ “xỏ lá” là từ chứa đựng nhiều ý nghĩa khác nhau tùy vào từng hoàn cảnh sử dụng cụ thể. Đây là thành ngữ thường dùng trong tiếng lóng và ngôn ngữ hẻm, cụ thể:
- Từ “xỏ lá” có thể hiểu là một trò chơi cờ bạc trá hình, trò chơi sẽ gồm ba cây que, một chiếc lá. Trong 3 que này sẽ chỉ có 1 que được xỏ qua chiếc lá. Nhà cái là người nắm giữ cả 3 que trong tay, nếu người chơi chọn được que có xỏ lá sẽ thắng. Tuy nhiên, nhà cái thường có mưu mẹo để khiến người chơi thua cuộc.
- Từ “xỏ lá” cùng được dùng để chỉ một người hay một hành động gian dối, gian lận, đểu cáng.
- Một số trường hợp, từ “xỏ lá” còn dùng để chỉ những người yếu đuối, kém cỏi, trong khi đó bề ngoài lại tỏ ra cứng cỏi, mạnh mẽ.
Nguồn gốc của từ “xỏ lá”
Từ “xỏ lá” trong tiếng Việt được cho là bắt nguồn từ trò chơi cờ bạc trá hình mà chúng tôi đã chia sẻ ở trên. Chính từ trò chơi này mà từ “xỏ lá” được dùng để chỉ hành vi lừa dối, gian lận. Tuy nhiên, nguồn gốc của từ “xỏ lá” trên đây chỉ là giả thuyết, chúng có thể không chính xác hoàn toàn. Có thể thấy từ ngữ trong tiếng Việt thường có nguồn gốc phức tạp và không ngừng thay đổi theo thời gian, cùng với ngữ cảnh sử dụng.
Cách dùng từ “xỏ lá”
Từ “xỏ lá” thường dùng trong tiếng lóng và ngôn ngữ hẻm để chỉ hành vi lừa dối, gian lận hay những người mang tính cách như vậy. Sau đây là một số ví dụ về cách dùng từ này:
- Để chỉ người gian dối, lừa lọc: “hắn đúng là một thằng xỏ lá.“
- Chỉ hành vi lừa dối, gian lận: “Hắn dùng những lời ngọt ngào để xỏ lá mọi người.“
- Để chỉ trò chơi gian lận: “Đừng chơi những trò xỏ lá của họ, đó chỉ là cách họ lừa để họ lấy tiền của bạn.“
- Chỉ vẻ ngoài mạnh mẽ nhưng bên trong yếu đuối: “Dù cố tỏ ra mình mạnh mẽ nhưng anh ấy chỉ là một người xỏ lá.“
Chú ý cụm từ “xỏ lá” không phải là từ chính thức ở trong tiếng Việt, bạn không nên dùng trong các ngữ cảnh chính thức hay trang trọng.
Xem thêm: Thị phi là gì? Cách vượt qua thị phi trong cuộc sống
Ba que xỏ lá nghĩa là gì?
Với những phân tích trên có thể thấy cụm từ “ba que xỏ lá” mục đích chính là nhằm để chỉ tất cả những những hạng người lừa lọc, bịp bợm, đểu cáng.
Trong quá trình sử dụng, cụm từ “ba que xỏ lá” được tách thành hai vế “ba que”, “xỏ lá”. Với những bộ phận được tách ra này về ý nghĩa đều được dùng tương tự như cụm hoàn chỉnh “ba que xỏ lá”.
Tìm hiểu về cờ ba que (cờ quẻ Ly)
Cờ ba que còn là biểu tượng quốc kỳ ở dưới thời Quốc gia Việt Nam (1949 – 1955) và nước Việt Nam Cộng Hòa (1955 – 1975). Sau khi Nhật đảo chính Pháp, vua Bảo Đại đưa ra tuyên bố độc lập trên danh nghĩa dưới sự bảo hộ của Nhật.
Ngày 11/3/1945, vua Bảo Đại đã đưa ra tuyên bố hủy bỏ Hòa ước Quý Mùi 1883 và Hòa ước Giáp Thân 1884. Ngày 17/4/1945, chính phủ mới được thành lập, người đứng đầu là Trần Trọng Kim và quốc kỳ là cờ quẻ Ly.
Ý nghĩa của cờ quẻ Ly hay còn gọi là cơ ba que được lý giải như sau: Màu vàng là màu truyền thống của bậc đế vương Việt Nam, cũng là màu tượng trưng cho hình ảnh của đất nước.
Màu đỏ là biểu tượng của sự thành công, thịnh vượng, hình ảnh 3 sọc trên quốc kỳ nhằm để tượng trưng cho ba miền: Bắc Kỳ, Trung Kỳ và Nam Kỳ thống nhất dưới 1 chỉnh thể quốc gia. Bề rộng của 3 vạch kẻ này chỉ bằng khoảng 1/15 so với bề rộng chung của cả lá cờ.
Trên danh nghĩa cờ quẻ Ly của cả nước Việt Nam, nhưng thực tế vẫn là do nước Nhật cai trị. Sau khi Nhật đầu hàng quân Đồng Minh thì Nam kỳ mới được trao trả lại vào ngày 14/8/1945. Nhưng chỉ sau đó 16 ngày (chiều ngày 30/8/1945) vua Bảo Đại tuyên bố thoái vị, vì thế nên thực tế Nam kỳ chưa bao giờ dùng cờ quẻ Ly.
Hy vọng với những thông tin trên, các bạn đã có thể hiểu được xỏ lá 3 que là gì. Từ đó để có thể sử dụng chúng một cách chính xác và hiệu quả hơn ở trong giao tiếp hàng ngày.
