Văn bản là gì? Trong tiếng Việt có các loại văn bản thường gặp nào? Đặc điểm, chức năng, ví dụ minh họa cụ thể của văn bản. Những kiến thức này sẽ được thapgiainhietliangchi giải đáp chi tiết trong bài viết sau đây.
Văn bản là gì? Đặc điểm của văn bản
Khái niệm văn bản là gì?
Văn bản là gì? Tất cả các loại văn bản đều là sản phẩm, kết quả của hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ nói, ngôn ngữ viết gồm có nhiều câu, nhiều đoạn được sắp xếp theo một bố cục nhất định tạo thành một văn bản.
Tùy từng loại văn bản mà độ dài, mà phương thức trình hay sử dụng các biện pháp tu từ khác nhau sao phù hợp với ngữ cảnh và bản chất mà văn bản đó cần truyền đạt.
Ví dụ về văn bản: Như sách giáo khoa mà các bạn đang sử dụng để học chính là văn bản khoa học, các bài báo, tin tức và về thuộc thể loại văn bản báo chí…
Những đặc điểm của văn bản
Bất kỳ một loại văn bản nào trong tiếng Việt cũng có những đặc điểm chính như sau:
- Mỗi loại văn bản đều sẽ tập trung vào một chủ đề chính nhất định và sẽ triển khai, phân tích chủ đề đó một cách chi tiết, trọn vẹn và đầy đủ ý nhất có thể.
- Các câu, các đoạn trong văn bản sẽ có sự liên kết chặt chẽ với nhau bằng các phép liên kết câu – liên kết đoạn. Đồng thời cả văn bản sẽ cần phải được xây dựng và triển khai theo một kết cấu thống nhất, mạch lạc.
- Mỗi văn bản đều cần có những dấu hiệu để nhận biết tính hoàn chỉnh về nội dung như có bố cục bao gồm 3 phần là mở bài, thân bài và kết bài. Thường thì sẽ mở đầu bằng một nhan đề và kết thúc bằng hình thức phù hợp với từng loại văn bản đó.
- Mỗi loại văn bản sẽ có tác dụng thể hiện một hoặc nhiều mục đích giao tiếp nhất định.
Vai trò của văn bản là gì lớp 6?
- Thu thập các thông tin, đảm bảo thông tin chính xác cao cho hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước.
- Là phương tiện giúp truyền đạt các quyết định quản lý.
- Văn bản là phương tiện kiểm tra, theo dõi hoạt động của bộ máy lãnh đạo và quản lý nhà nước, ngoài nhà nước.
- Là phương tiện để điều chỉnh các mối quan hệ xã hội.
- Thước đo cho sự phát triển chung của toàn xã hội.
Các loại văn bản thường gặp trong tiếng Việt
Có mấy loại văn bản? Trong tiếng Việt có tất cả 6 loại văn bản chính được sử dụng phổ biến bao gồm:
Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ sinh hoạt
Văn bản ngôn ngữ sinh hoạt là một dạng văn bản phổ biến nhất mà ai cũng có thể sử dụng được.
Ví dụ về văn bản ngôn ngữ sinh hoạt như: Viết nhật ký, viết thư từ, viết truyện ngắn, bình luận, đánh giá dựa theo ý kiến chủ quan của cá nhân của mình.
Đặc điểm của văn bản phong cách ngôn ngữ sinh hoạt: là không quy định phải đúng về ngữ pháp, người viết có thể tự do thể hiện tâm tư, tình cảm của mình bằng bất kỳ một ngôn ngữ nào. Có thể sử dụng từ ngữ tự do, mà không cần áp dụng các biện pháp tu từ, bố cục hay cú pháp một cách máy móc, rập khuôn.
Xem thêm: Văn biểu cảm là gì? Đặc điểm, cách làm bài văn biểu cảm
Cách thức thể hiện nội dung: mở rộng, có thể viết bất kỳ thể loại nào, không bắt buộc mà tùy vào mạch cảm xúc của bản thân.
Ví dụ thực tế về văn bản thuộc phong cách sinh hoạt:
– Nhật ký chính là loại văn bản thuộc phong cách sinh hoạt phổ biến nhất, mà ai cũng biết, có nhiều người, đặc biệt là các bạn nữ thường viết nhật ký hàng ngày hay để ghi lại những cột mốc, sự kiện đáng nhớ trên đường đời của mình
– Hoặc vào những năm của thập niên 2000, viết thư tay là phương tiện phổ biến nhất để chúng ta trao đổi thông tin qua lại với nhau. Những cặp đôi yêu xa, những người thân xa gia đình, bạn bè thường gửi thư để hỏi thăm, thông báo tình hình và thể hiện tình cảm với nhau.
Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ nghệ thuật
Đây là dạng một văn bản trong các loại văn bản thường gặp, văn bản này các bạn thường xuyên tiếp xúc qua sách giáo khoa ngữ văn. Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật sẽ bao gồm các dạng như thơ, văn xuôi, truyện ngắn, kịch, văn tự sự, tùy bút, tiểu thuyết, phê bình văn học, ký…
Ngôn ngữ mà văn bản ngôn ngữ nghệ thuật thường sử dụng: đó là các biện pháp tu từ như nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ, so sánh,… giúp làm tăng giá trị nghệ thuật cho văn bản. Ngôn ngữ phải được chọn lọc, đúng chính tả, đúng cú pháp, ngôn ngữ chuẩn toàn quốc chứ không được sử dụng ngôn ngữ vùng miền, ngôn ngữ địa phương,…
Đặc điểm của văn bản phong cách ngôn ngữ nghệ thuật: là có giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật cao. Các tác phẩm dạng này thường được chọn lọc sử dụng để giảng dạy, phân tích và là các tài sản phi vật thể vô giá của quốc gia.
Cách kết cấu và trình bày của văn bản nghệ thuật: sẽ phụ thuộc vào từng thể loại hay từng tác giả. Nhưng kết cấu chắc chắn phải rõ ràng, mạch lạc và theo đúng quy định chung của thể loại đó.
Ví dụ văn bản thuộc phong cách nghệ thuật nổi tiếng của Việt Nam: như tác phẩm Truyện Kiều của tác giả Nguyễn Du, truyện ngắn Vợ Chồng A Phủ của tác giả Tô Hoài, tác phẩm Bình Ngô Đại Cáo của tác giả Nguyễn Trãi, hay các tập truyện ngắn của nhà thơ Nguyễn Nhật Ánh,…
Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ khoa học
Văn bản phong cách ngôn ngữ khoa học là dạng văn bản được sử dụng phổ biến trong ngành giáo dục, nghiên cứu khoa học và thường được kiểm duyệt chặt chẽ trước khi xuất bản.
Ngôn ngữ văn bản khoa học: là ngôn ngữ chuẩn chỉ, cú pháp rõ ràng, chính xác và không được sử dụng các ngôn ngữ địa phương, vùng miền.
Đặc điểm của văn bản ngôn ngữ khoa học: là ai khi đọc, khi nghe đều có thể hiểu được. Sẽ không sử dụng các biện pháp tu từ, biện pháp nghệ thuật, đánh đố người đọc.
Ví dụ minh họa về văn bản ngôn ngữ khoa học: Như các loại sách giáo khoa, tài liệu tham khảo học tập, các bài báo khoa học, công trình nghiên cứu khoa học, đồ án tốt nghiệp, luận văn, sách vở bài tập…
Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ hành chính
Văn bản ngôn ngữ hành chính, loại văn bản này thường được sử dụng trong các cơ quan hành chính của chính phủ, công ty với nội dung đưa ra các quyết định, nghị quyết, thông báo hay là các quy định có hiệu lực pháp lý.
Ngôn ngữ của văn bản hành chính: phải rõ ràng, có độ chính xác tuyệt đối, ngôn ngữ chuẩn, bố cục cụ thể và công khai, minh bạch
Đặc điểm của văn bản ngôn ngữ hành chính: là nội dung phải cụ thể, rõ ràng, chính xác, đặc biệt là các quy định, các quyết định, các mốc thời gian phải ghi to rõ, nhấn mạnh và ai đọc cũng có thể đọc và hiểu rõ dễ dàng.
Ví dụ minh họa về văn bản hành chính: như các biên bản nộp phạt, biên bản các cuộc họp, nghị quyết, các điều luật, quyết định buộc thôi việc,…
Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ chính luận
Đây là loại văn bản có tính đại chúng cao, thường sẽ là các bài phát biểu mang tính kêu gọi, ủng hộ hay đoàn kết dân tộc.
Ngôn ngữ sử dụng: sẽ là ngôn ngữ chính luận, thường không sử dụng các biện pháp tu từ, biện pháp nghệ thuật và phong cách diễn đạt phải rõ ràng, mạch lạc.
Đặc điểm của văn bản ngôn ngữ chính luận: là mang tính toàn dân, được một lãnh đạo, người đứng đầu quốc gia, dân tộc, khu vực đó phát biểu.
Ví dụ minh họa về văn bản ngôn ngữ chính luận: là các bài hịch xưa như hịch tướng sĩ, các bản tuyên ngôn ví dụ như bản Tuyên Ngôn Độc Lập bất hủ của nước ta mà Chủ Tịch Hồ Chí Minh phát biểu.
Xem thêm: Bố cục của văn bản là gì? Vai trò, các thành phần bố cục văn bản
Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ báo chí
Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ báo chí, đây là loại văn bản được sử dụng phổ biến bởi các trang báo chính thống, báo điện tử, các chương trình truyền hình, các bài báo phóng sự, các bản tin…
Ngôn ngữ của văn bản báo chí thường được sử dụng rất đa dạng có thể là ngôn ngữ sinh hoạt bình thường, ngôn ngữ có tính chọn lọc sao cho phù hợp với người đọc, còn tùy thuộc vào nội dung của bài báo đó.
Đặc điểm của văn bản ngôn ngữ báo chí: là viết để phục vụ cho đông đảo đại chúng, nội dung phải chính xác và đã được xác thực, dẫn chứng rõ ràng, cụ thể trước khi công khai đến độc giả.
Ví dụ minh họa về văn bản ngôn ngữ báo chí là các tờ báo như báo Tuổi Trẻ, Báo Nhân Dân hay các chương trình thời sự, bản tin trên VTV là một trong những dạng phổ biến của văn bản báo chí.
Bài viết trên là những kiến thức về văn bản, hy vọng sau khi tham khảo bài viết các bạn đã biết được văn bản là gì? Có mấy loại văn bản, đặc điểm và vai trò của văn bản. Cảm ơn các bạn đã bỏ thời gian ra theo dõi bài viết trên nếu còn bất cứ thắc mắc nào về văn bản hãy để lại bình luận cho chúng tôi nhé!
