Tế bào là đơn vị cấu tạo cơ bản đối với mọi loài thực vật sinh tồn trên trái đất. Để hiểu rõ hơn về hình dáng, đặc điểm, cấu tạo của tế bào thực vật mời bạn đọc cùng thapgiainhietliangchi.com tìm hiểu ngay bài viết dưới đây!
Tế bào thực vật là gì?
Các cơ thể động, thực vật được bao gồm những thể tồn tại độc lập, riêng rẽ và tách biệt gọi là tế bào. Mỗi tế bào của một cơ thể sinh vật đa bào đều có khả năng phát triển thành một cá thể hoàn chỉnh với đặc tính chứa đầy đủ toàn bộ lượng thông tin di truyền cần thiết của sinh vật.
Những tế bào riêng rẽ của một cơ thể đa bào nếu như gặp điều kiện thích hợp có thể phát triển thành một cơ thể sinh vật hoàn chỉnh. Có thể thấy chức năng của tế bào thực vật hay động vật đều đặc biệt quan trọng.
Kích thước và hình dạng của tế bào thực vật có sự khác nhau giữa các loài. Tế bào thường có hình đa giác.
Đặc điểm cấu tạo tế bào thực vật
Cấu tạo tế bào thực vật gần giống nhau, đều gồm các thành phần:
– Thành tế bào (chỉ có ở tế bào thực vật)
– Màng sinh chất
– Chất tế bào
– Nhân tế bào
– Và một số thành phần khác: không bào, lục lạp (ở tế bào thịt lá),…
Thành tế bào (Vách tế bào)
Thành tế bào thực vật được cấu tạo từ một lớp cứng tìm thấy bên ngoài màng tế bào và bao quanh tế bào. Thành tế bào chứa cellulose và protein, cũng như các polysacarit khác, giúp cung cấp hỗ trợ và bảo vệ cấu trúc.
Lỗ chân lông trong thành tế bào cho phép nước và chất dinh dưỡng di chuyển ra vào vào tế bào. Thành tế bào còn có vai trò giúp ngăn chặn tế bào thực vật vỡ ra khi nước xâm nhập vào tế bào.
Yếu tố tạo ra sự hình thành của thành tế bào thực vật là các vi ống. Cellulose được sinh ra bởi các enzyme nhằm tạo thành tế bào chính.
Xem thêm: Tế bào là gì lớp 8? Cấu tạo và chức năng của tế bào
Không bào trung tâm
Hầu hết tế bào thực vật trưởng thành đều có không bào trung tâm chiếm >30% thể tích tế bào. Chúng có thể chiếm lên tới 90% thể tích của một số tế bào. Bao quanh không bào trung tâm là các màng tonoplast.
Chức năng của không bào trung tâm giúp lưu trữ, duy trì áp suất tương đối với thành tế bào. Protein giúp kiểm soát lượng nước vào và ra. Đồng thời có tác dụng lưu trữ các sắc tố quyết định màu sắc hoa.
Không bào trung tâm chứa lượng lớn chất lỏng gọi là nhựa tế bào. Nhựa tế bào là hỗn hợp bao gồm nước, enzyme, ion, muối và các chất khác. Nhựa tế bào cũng có chứa các chất phụ độc hại để bảo vệ cây.
Plastids
Đây là nhóm các màng tế bào có quan hệ chặt chẽ với bào quan, nhằm để thực hiện nhiều chức năng khác nhau như: quang hợp, lưu trữ các sản phẩm như tinh bột, tổng hợp phân tử cần thiết.
Plastids có thể thay đổi chức năng giữa chúng và các dạng khác. Các loại chính của plastid như sau:
- Lục lạp là thành phần của quá trình quang hợp, thu năng lượng ánh sáng từ mặt trời và dùng nó với nước và carbon dioxide làm thức ăn cho cây.
- Chloroplasts tạo, lưu trữ các sắc tố tạo màu sắc của hoa, quả.
- Leucoplasts không chứa sắc tố, được nằm trong rễ và các mô không quang hợp của thực vật, giúp lưu trữ số lượng lớn tinh bột, lipid hoặc protein.
Lục lạp
Lục lạp giúp thu năng lượng ánh sáng từ mặt trời, kết hợp cùng với nước, carbon dioxide nhằm sản xuất đường cho thực vật. Lục lạp như đĩa phẳng, có đường kính từ 2 – 10 micromet, dày 1 micromet.
Lục lạp được bao bọc ở bên trong với một màng phospholipid bên ngoài, 2 lớp này chính là không gian liên màng. Chất lỏng trong lục lạp là stroma, chúng chứa các phân tử DNA nhỏ, tròn, ngoài ra chúng cũng có ribosome.
Trong phạm vi là các ngăn xếp của thylakoids, cơ quan phụ là yếu tố của quang hợp. Các thylakoids sắp xếp trong ngăn xếp gọi là grana. Trong màng thylakoid là phức hợp protein, cùng các sắc tố hấp thụ ánh sáng, như diệp lục và carotenoids, cho phép thu năng lượng ánh sáng.
Mô hình tế bào thực vật
Từ đặc điểm cấu tạo của tế bào thực vật, chúng ta có thể hình dung được mô hình của tế bào thực vật. Cụ thể mô hình này bao gồm 11 thành phần cơ bản như sau:
- Plasmodesmata: là những ống nhỏ kết nối các tế bào thực vật lại với nhau, giống như ống dẫn truyền thần kinh trong tế bào động vật. Nhiệm vụ giúp truyền đạt thông tin qua lại, là cầu nối tín hiệu giữa các tế bào.
- Plasma Membrane: còn được gọi là màng tế bào plasma, chúng bao quanh tất cả các tế bào sống. Các màng plasma này đảm nhiệm chức năng điều chỉnh sự di chuyển của các phân tử trong và ngoài tế bào.
- Cell Wall – Thành tế bào
- Chloroplast – lục lạp: Giúp quang hợp, chuyển đổi năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học.
- Vacuole: Không bào Vacuole có nhiệm vụ lưu trữ các hợp chất.
- Mitochondria – Ty thể: giúp để cung cấp năng lượng, đặc biệt là khi ánh sáng không có sẵn cho lục lạp để tạo ra năng lượng.
- Peroxisome: đây là nhóm các bào quan đa dạng được tìm thấy trong tế bào chất. Peroxisome gần như hình cầu, bị ràng buộc bởi một màng duy nhất.
- Golgi Apparatus: là bộ phận phân phối, vận chuyển các sản phẩm hóa học của tế bào, giúp sửa đổi chất béo, protein đã được xây dựng trong mạng lưới nội chất để xuất khẩu chúng ra bên ngoài tế bào.
- Ribosombe: Là những bào quan nhỏ chứa trong tất cả các tế bào sống, với ~60% RNA, 40% protein. Chúng được tạo thành từ 3 chuỗi RNA ở sinh vật nhân sơ, cùng 4 chuỗi RNA ở sinh vật nhân chuẩn.
- Rough Endoplasmic Reticulum – Mạng lưới nội chất: đây là mạng lưới với các túi sản xuất, xử lý, vận chuyển hợp chất hóa học dùng bên trong và ngoài tế bào.
- Nucleus – Hạt nhân: là một cơ quan trung tâm xử lý thông tin, quản trị của tế bào. Chức năng chính là lưu trữ vật liệu di truyền của DNA và điều phối các hoạt động của tế bào.
Như vậy bài viết trên đây đã giúp bạn đọc hiểu được những đặc điểm cơ bản của tế bào thực vật. Hãy theo dõi thapgiainhietliangchi.com mỗi ngày, sẽ giúp bạn có thêm nhiều thông tin hữu ích trong cuộc sống!
