Tế bào chính là đơn vị cấu tạo cơ bản nhất của cơ thể người. Mặc dù cấu trúc nhỏ nhưng lại mang nhiệm vụ, cũng như những chức năng đặc biệt quan trọng. Để hiểu hơn về tế bào là gì, cũng như đặc điểm cấu trúc và chức năng của tế bào bình thường như thế nào, mời bạn đọc cùng chúng tôi tham khảo ngay thông tin hữu ích sau đây!
Tế bào là gì lớp 8?
Tế bào là đơn vị cấu trúc, chức năng cơ bản nhất của cơ thể người. Mỗi tế bào đều đảm nhiệm các nhiệm vụ riêng biệt nhằm để tham gia vào các hoạt động sinh lý bình thường. Giữa các tế bào bình thường sẽ có sự tương tác lẫn nhau nhằm giúp duy trì trạng thái cân bằng nội mô hoặc là sự hằng định về các chất ở bên trong cơ thể. Vì thế vai trò của tế bào là vô cùng quan trọng.
Thuyết về bệnh học tế bào đã được nhà khoa học người Đức, Rudolf Virchow (1821-1902) đưa ra ngay từ những năm đầu của thế kỷ 19. Sự phát triển vượt bậc của y học như hiện nay thì mọi bệnh tật đều liên quan đến rối loạn chức năng và cấu trúc tế bào.
Cấu tạo và chức năng của tế bào
Tế bào có chức năng gì? Cấu tạo ra sao? Đặc điểm chung của tất cả các tế bào là đều có cấu tạo tế bào gồm nhân, bào tương chứa các bào quan và màng bao bọc bên ngoài.
Nhân
Nhân tế bào là gì? Nhân là nơi diễn ra các hoạt động di truyền của tế bào, được cấu tạo bao gồm: màng nhân, dịch nhân, hạt nhân và chất nhiễm sắc:
- Màng nhân: Đây là ranh giới nhằm để phân chia nhân với bào tương, được liên kết với lưới nội bào. Bên cạnh đó còn có các hạt riboxom bám ở mặt ngoài của màng nhân.
- Dịch nhân: Thành phần gồm nucleoprotein, glycoprotein và các enzym chuyển hóa nucleotid;
- Hạt nhân: Tổng hợp RNA được diễn ra tại đây
- Chất nhiễm sắc: Là cơ sở vật chất di truyền của tế bào còn gọi là DNA. Ở người có bộ nhiễm sắc thể gồm 22 cặp NST thường và 1 cặp NST giới tính.
Xem thêm: Hình dạng, đặc điểm cấu tạo của tế bào thực vật là gì?
Bào tương
Trong tế bào đều có bào tương, số lượng bào tương, cũng như những bào quan khác nhau giữa các loại tế bào, chúng có xu hướng được tăng lên trong quá trình cơ thể trưởng thành.
Bào tương là thành phần quan trọng của tế bào chất, giúp đảm nhiệm vai trò quan trọng trong chức năng của tế bào chất. Có thể thấy, tế bào gan và thận là trường hợp đặc biệt với số lượng bào tương cùng bào quan nhiều hơn bình thường. Những bào quan chính trong bào tương gồm có: ty thể, ribosome, lưới nội bào hạt và không hạt, bộ máy golgi và lysosome.
- Ty thể: Sở hữu cấu trúc hạt nhỏ, hình cầu hoặc bầu dục với 2 màng bọc tương tự màng tế bào. Mỗi ty thể có 2 phần là phần đầu và chân, đảm nhiệm vai trò giúp sản xuất năng lượng ATP đối với mọi hoạt động sống của cơ thể.
- Ribosomes: Các tế bào thường đều có ribosome với vai trò giúp tổng hợp protein cùng các enzym chuyển hóa các hoạt động sống của tế bào.
- Lưới nội bào: Có ở hầu hết tế bào bình thường trừ hồng cầu trưởng thành. Lưới nội bào có 2 loại là có hạt và không hạt.
- Bộ máy Golgi: giàu protein, phospholipid, một số enzyme phosphatase kiềm và acid. Đồng thời còn giúp sản xuất các hạt chế tiết như melanosomes.
- Lysosome: Lysosome có dạng túi, với chức năng chính là tiêu hóa các chất. Bình thường men này không gây hại cho tế bào, nhưng nếu lysosome bị tổn thương và làm rò rỉ men tiêu hoá vào bào tương hoặc ra bên ngoài tế bào sẽ có hại cho cơ thể.
Màng tế bào
Màng tế bào là ranh giới giúp ngăn cách tế bào với môi trường bên ngoài. Thành phần chính của màng tế bào protein, lipid và một số carbohydrate khác như: glycoprotein glycolipid.
Thành phần của màng tế bào được sắp xếp thành 2 lớp lipid kép mang tính phân cực ở trên trong và ngoài màng.
Protein của màng tế bào đảm nhiệm nhiều chức năng khác nhau. Trước hết, protein đóng vai trò giúp vận chuyển các chất giữa tế bào cùng với môi trường ngoài. Bên cạnh đó, protein còn tiếp nhận thông tin từ hormone cùng các dẫn truyền hóa học ở bên ngoài, vận chuyển thông tin đó vào tế bào.
Màng tế bào là cấu trúc sống bởi chúng có khả năng tự chuyển hóa, sinh sản, thích nghi và điều hoà, đảm bảo các tổ chức được phát triển và tồn tại.
Với những tế bào thông thường màng chiếm tới khoảng 80% khối lượng, đảm nhiệm các vai trò:
- Chuyển hoá năng lượng sinh học;
- Giúp thực hiện liên kết thông tin giữa các tế bào
- Ngăn cách tế bào cùng bào quan với môi trường bên ngoài nên. Nhờ đó duy trì chức năng riêng biệt của bào quan.
Nếu như màng tế bào bị tổn thương nghiêm trọng có thể gây ra tình trạng bị chết tế bào.
Cấu trúc của tế bào như thế nào khi được khi nhìn kính hiển vi
Mỗi tế bào được cấu tạo bởi 5 chất cơ bản bao gồm:
– Nước: chiếm tỷ lệ khoảng 70-85% ở tế bào bình thường, trừ tế bào mỡ. Đa số các chất bên trong tế bào đều tan trong nước.
– Chất điện giải: những chất điện giải quan trọng gồm có kali, magie, photphat, sulfat, bicarbonate, cùng với đó là 1 chút natri, clo và calci. Đây là những thành phần hóa học vô cơ cần thiết với những phản ứng cần thiết của tế bào bình thường.
– Protein: với tỷ lệ khoảng 10-20%, được chia thành 2 loại là protein cấu trúc và chức năng. Protein cấu trúc với cấu trúc bào gồm các sợi dài tổng hợp từ protein riêng biệt. Còn Protein chức năng là loại protein hoàn toàn khác biệt, gồm có các tổ hợp phân tử ở dạng ống-cầu…
– Lipid: các lipid quan trọng của tế gồm: phospholipid và các cholesterol, chiếm ~ 2% tế bào. Phân tử lipid không tan trong nước, dùng để tạo màng tế bào hay màng bào quan nhằm giúp ngăn cách với những môi trường khác nhau.
– Carbohydrate: Đây chính là thành phần tham gia ít nhất vào các hoạt động tế bào, ngoại trừ phân tử glycoprotein. Carbohydrate đảm nhiệm chức năng là dinh dưỡng tế bào. Môi trường bên ngoài, carbohydrate ở dạng glucose giúp cung cấp năng lượng hoạt động cho tế bào.Có 1 lượng nhỏ nằm bên trong tế bào ở dạng glycogen, một dạng dự trữ năng lượng để sử dụng khi cần thiết.
Với những chia sẻ chúng tôi mang tới trên đây đã giúp bạn đọc trả lời được cho câu hỏi tế bào là gì, cũng như cấu tạo, chức năng của tế bào như thế nào. Việc bảo vệ tế bào luôn khỏe mạnh, sẽ là cách giúp bảo vệ sức khỏe của chúng ta.
